Villagers of Koraput district going to Jeypur town to sale the charcoal. This is one of their source of income to sustain their livelihood.
Thursday 31 March 2011
Wednesday 23 March 2011
Siali leaves
" Silai " leaves is one of the major source of income of the Dongria adivasi in Niyamgiri hill.
The dongria women collects leaves in the forest from early morning to afternoon and make bundles in the evening. They sale it in the markets situated on the foot hills of Niyamgiri after trekking down many kilometers.
Saturday 19 March 2011
The tube well seen in the picture is the only source of safe water is defunct since many years, now the villagers of Serkapadi village in Niyamgiri hill are forced to use the fountain water ! It seems the administration not at all bother about the problems of the villagers !
Friday 18 March 2011
Only source of drinking water in Sekapadi village
Serkapadi is small village is situated in the Niyamgiri hill. There are around 22 house holds in the village. The fountain is the only source of water in this village. People are using this water for drinking as well. Administration has not even provided a water purifier for the village. There is a school but no teacher is coming to the village so children or deprived of education as well.
Thursday 17 March 2011
Wednesday 9 March 2011
Bullock carts struggling to remain in road By Purusottam Singh Thakur
By Purusottam Singh Thakur
Bullock carts on concrete roads may look unusual to metro-bred young generation. But what they have seen in numerous old Bollywood films are common sight on roads of Chhattisgarh.
When the bullock carts have been vanished from many parts of the country it is amazing to find those in large numbers bullock carts are major modes of transportation of goods in Dhamtari, Kurud, Mahasamund, Bagbahara, Rajim and some other places as well.
There are around 180 registered bullock carts in Dhamtari. According to the Bailgadi Union Parivahan Sangh, Dhamtari, earlier there were around 300 bullock carts but their number has come down rapidly.
"From childhood, I have seen rise of bullock cart business and its decline. It was ours’ family business," said 46-year-old Rajkumar Sahu, president of this union who has been in this profession for last 35 years.
Describing as to how business of the bullock cart as means of transportation was running, Rajkumar said, “I was just extending my helping hand to load and unload the paddy bags in the cart. At that time the price per bag was 30 paise and for a cart was five rupees 25 paise.”
“Earlier my father was solely depending on bullock cart for earning income for the family. When he retired, my elder brother took over. We have only half acres of land and this bullock cart. Now my brother no more comes, " added Rajkumar.
Dhamtari is a district headquarter town of Chhattishgarh where the bullock cart owners come everyday in the morning from the nearby villages situated in between two to ten kilometer of radius of Dhamtari.
Villages include Hatkesar, Sorid, Gokulpur, Thelawan, Jodhapur, Bhatina, Khapri, Arjuni, Danitola, Koliari, Rudri, Mujgahan, Kostapara, Jalampur, Amapara and Nawagaon.
Bullock cart owners get Rs.110 for each trip of paddy bag being transported to the mandi to mills and mills to mandi. Bullock cart commerce in this small town goes on like any other motor vehicle business. When they come to the union in morning, they first register their names and wait for their turn.
Twenty-five-year old Rosan Sahu is one of them. He belongs to Hatkesar village. Rosan inherits the profession from his father who has gone past 50 year of age.
“We don't have any land except a homestead land on which our house could be seen. Grand father was an agricultural labourer. But a time went past, he could succeed to have a bullock cart. For him and our family it was a great achievement,” he says narrating how owning a bullock cart was prized possession in those days. “It had cost around Rs. 400. But now its costs is around Rs. 50,000, Roshan says.
Giving details of budget required for a bullock cart, he says a pair of bullock costs Rs. 30,000 to 40,000 whereas a cart costs 10,000 to 15,000 rupees.
But over the years, many innovations have gone into making of a cart. Instead of old wooden and iron wheel, second hand truck tyres are used. Other parts of the wheen such as bearing channel and iron angle would cost around Rs. 8000.
Daily life of operators of bullock cart is bit different from others. Take the example of Roshan. He start starts his day early in the morning. His breakfast box include water rice made in the previous night and chatni (made of tomato, chilly and salt) and he preserves the freshly cooked rice in the box for lunch. By the time clock ticks 10 am, Roshan could be found in Dhamtari.
The booming business has now reduced to life-saving profession for a few. "Now there is scarcity of works. Yesterday I could lay my hands on one order and it fetched me Rs. 110. Someday we get two trips. But such days does not come everyday. Last week I earned Rs. 500," says Roshan. The account of the bullock cart operator gives an impression that the monthly income of an individual does not go beyond Rs. 4000.
A major portion of the income is spent on the bullocks’ fodder. “Bullocks are like family members. They get the equal share of income as we enjoy,” says Satish kumar Sahu, another bullock cart man.
Rise in prices of essential commodities during past two years has, however, made their life miserable. Prices of fodder for the bullocks has increased and so as the prices of dal. However, the income of bullock cart operators has not increased accordingly, which has forced many people to leave this profession.
“Many of us have sold their bullock carts from Rs.12000 to Rs.20,000. Now out of 180 some 150 have remained. About 30 members have sold the bullock carts in last one and half year,” Satish says.
Life turns upside down after the sale of bullock carts. The men become daily wage earner as " hamal ' or " coolie " in the city
The price of the rent of bullock cart is fixed. “If one demands more money, he would be denied work which is worse than getting low amount," says Rajkumar. The rent is fixed by the rice millers association. There was an old agreement between vyapari ( businessmen millers ) and the bullock cart men.
The agreement is heavily tilted in favour of rice millers. It is agreed upon that businessmen will raise the price of Rs. 4.00 in each deepawali.
But this hike of Rs.4.00 is nothing in comparison to price hike in case of other commodities. “But we have no other choice, but to cling to the profession. Many of us live below poverty line,” 34-year-old Satish Kumar Sahu, who has been this profession for last 15 years.
Despite operating the most environment friendly mode of transportation, these people are leading a miserable life. The State government should come forward either to ensure respectable wage for these people or help them shift to other profession smoothly.
(EOM)
Bullock carts on concrete roads may look unusual to metro-bred young generation. But what they have seen in numerous old Bollywood films are common sight on roads of Chhattisgarh.
When the bullock carts have been vanished from many parts of the country it is amazing to find those in large numbers bullock carts are major modes of transportation of goods in Dhamtari, Kurud, Mahasamund, Bagbahara, Rajim and some other places as well.
There are around 180 registered bullock carts in Dhamtari. According to the Bailgadi Union Parivahan Sangh, Dhamtari, earlier there were around 300 bullock carts but their number has come down rapidly.
"From childhood, I have seen rise of bullock cart business and its decline. It was ours’ family business," said 46-year-old Rajkumar Sahu, president of this union who has been in this profession for last 35 years.
Describing as to how business of the bullock cart as means of transportation was running, Rajkumar said, “I was just extending my helping hand to load and unload the paddy bags in the cart. At that time the price per bag was 30 paise and for a cart was five rupees 25 paise.”
“Earlier my father was solely depending on bullock cart for earning income for the family. When he retired, my elder brother took over. We have only half acres of land and this bullock cart. Now my brother no more comes, " added Rajkumar.
Dhamtari is a district headquarter town of Chhattishgarh where the bullock cart owners come everyday in the morning from the nearby villages situated in between two to ten kilometer of radius of Dhamtari.
Villages include Hatkesar, Sorid, Gokulpur, Thelawan, Jodhapur, Bhatina, Khapri, Arjuni, Danitola, Koliari, Rudri, Mujgahan, Kostapara, Jalampur, Amapara and Nawagaon.
Bullock cart owners get Rs.110 for each trip of paddy bag being transported to the mandi to mills and mills to mandi. Bullock cart commerce in this small town goes on like any other motor vehicle business. When they come to the union in morning, they first register their names and wait for their turn.
Twenty-five-year old Rosan Sahu is one of them. He belongs to Hatkesar village. Rosan inherits the profession from his father who has gone past 50 year of age.
“We don't have any land except a homestead land on which our house could be seen. Grand father was an agricultural labourer. But a time went past, he could succeed to have a bullock cart. For him and our family it was a great achievement,” he says narrating how owning a bullock cart was prized possession in those days. “It had cost around Rs. 400. But now its costs is around Rs. 50,000, Roshan says.
Giving details of budget required for a bullock cart, he says a pair of bullock costs Rs. 30,000 to 40,000 whereas a cart costs 10,000 to 15,000 rupees.
But over the years, many innovations have gone into making of a cart. Instead of old wooden and iron wheel, second hand truck tyres are used. Other parts of the wheen such as bearing channel and iron angle would cost around Rs. 8000.
Daily life of operators of bullock cart is bit different from others. Take the example of Roshan. He start starts his day early in the morning. His breakfast box include water rice made in the previous night and chatni (made of tomato, chilly and salt) and he preserves the freshly cooked rice in the box for lunch. By the time clock ticks 10 am, Roshan could be found in Dhamtari.
The booming business has now reduced to life-saving profession for a few. "Now there is scarcity of works. Yesterday I could lay my hands on one order and it fetched me Rs. 110. Someday we get two trips. But such days does not come everyday. Last week I earned Rs. 500," says Roshan. The account of the bullock cart operator gives an impression that the monthly income of an individual does not go beyond Rs. 4000.
A major portion of the income is spent on the bullocks’ fodder. “Bullocks are like family members. They get the equal share of income as we enjoy,” says Satish kumar Sahu, another bullock cart man.
Rise in prices of essential commodities during past two years has, however, made their life miserable. Prices of fodder for the bullocks has increased and so as the prices of dal. However, the income of bullock cart operators has not increased accordingly, which has forced many people to leave this profession.
“Many of us have sold their bullock carts from Rs.12000 to Rs.20,000. Now out of 180 some 150 have remained. About 30 members have sold the bullock carts in last one and half year,” Satish says.
Life turns upside down after the sale of bullock carts. The men become daily wage earner as " hamal ' or " coolie " in the city
The price of the rent of bullock cart is fixed. “If one demands more money, he would be denied work which is worse than getting low amount," says Rajkumar. The rent is fixed by the rice millers association. There was an old agreement between vyapari ( businessmen millers ) and the bullock cart men.
The agreement is heavily tilted in favour of rice millers. It is agreed upon that businessmen will raise the price of Rs. 4.00 in each deepawali.
But this hike of Rs.4.00 is nothing in comparison to price hike in case of other commodities. “But we have no other choice, but to cling to the profession. Many of us live below poverty line,” 34-year-old Satish Kumar Sahu, who has been this profession for last 15 years.
Despite operating the most environment friendly mode of transportation, these people are leading a miserable life. The State government should come forward either to ensure respectable wage for these people or help them shift to other profession smoothly.
(EOM)
KBK : THE LAND OF EPIDEMIC, UNTIMELY DEATH AND ORPHANS
BY PURUSOTTAM SINGH THAKUR
On October 2nd on Gandhi Jayanti, when the members of Gandhi Foundation, Khariar visited the local Primary health centre to distribute fruits and bread to the patients they found a family of Bichhnapali village who were admitted as diarrhea patients. People of Nuapada districts are living with diarrhea since last July. Even the NAC khariar too was affected by it. Out of 52 diarrhea deaths in Nuapada district, 3 are belongs to Khariar NAC.
But Dr. Bajrangbali Jagat, CDMO, Nuapada says so far 27 people have lost their life due to diarrhea in the district.
And its not only the story of Nuapada dictrict but diarrhea has affected all most all the districts of KBK ( Undivided Kalahandi-Bolangir and Koraput ) in general and Raygada in particular.
" When the diarrhea did not stop and my health deteriorated, I decided to call a taxi from Sikarpai to hospital as there was no hope left behind. Prior to that, my family repeatedly called but neither doctor nor the health worker turned up. First my family took me to Shikarpai health center but when did not get well, so left for a private doctor in Raygada. The doctor took Rs.700. And I too had to spent on hiring taxi. In between my two sons were also affected by diarrhea, than they were too admitted in the hospital. " said Shirpati of Satpai village in Kashipur block in Raygada district.
" I had to spent around Rs.6000 for the treatment of the entire family. Now I am in debt. I have borrowed the money from a local money lender who gives money on 50 paise rate of intrest in a rupee" he added. When asked, " How did you repay the amount ? " he said that, It will took him few years to repay.
But the good thing in this case is that, the lives were saved. Satpai is one of the remote village where the diarrhea has been affected. There is absolutely no communication. If you can you can hire a vehicle. But that requires money, which many people does not have in this part of India. Neither many of the people are so lucky to get the medical facilities what ever the way like Shirpati who is little aware than others.
" Some 2050 people were affected by diarrhea this year, out of them 41 people are died till the last week of the September " according to Dr. Benudhar Naik, CDMO, Raygada. But the unofficial record says it is more than hundred. The epidemic out break in mid July of this year.
" In 2007, some 7800 people were affected by diarrhea and 90 people were lost life " says Benudhar Naik, CDMO, Raygada. " Lack of safe drinking water, connectivity and peoples awareness are the factors responsible for the regular out break of epidemic where health department is helpless " he added.
When this reporter visited the district in the first week of August there were around 7 deaths have been recorded and at that point of time also the CDMO said that, " the situation is under control ".
Six blocks have been affected by the epidemic this year. That are Kashipur, K.Singapur,Bisam-Cuttack, Gudari and Raygada.
But by the last week of August and 1st week of September it goes out of control and when there was hue and cry in the media, government pressed in to action. The Chief Minister asked the Health Minister Prasanna Acharya and the health secretary to go the district to monitor and take stock of the situations.
Prasanna Acharaya was there for 3 days and found two reasons for the spread of epidemic which known to all since many many years. He blamed contaminated water and inaccessibility for the outbreak of epidemic in Raygada among others. Besides that, the report said, the remote areas are worst affected. As the villages are inaccessible, decontamination of water was not possible. Majority of deaths are during night and night patrolling parties were pressed into service to provide medical assistance to the affected, the report said. However, inter-departmental coordination is utmost necessary at this time and a special programmed be launched in Rayagada district to tackle the crisis situation, Acharya proposed in his report.
Perhaps he wanted to say neither of the problems belong to his department and shifted the responsibility but his report also reveals that, the lack of co ordination among departments is very well exist.
Some doctors along with para medical staffs were sent from other places including Bhubaneswar and Cuttack. Temporary health camps were in service in some place where the patients were brought and treated. Many people were treated and live were saved. But there were many instances witnessed by the volunteers which well explained the attitude of the government service and its service holders. Some Doctors and paramedical staff deputed from outside says when there is no power, no connectivity nothing and how do the government expect that they will perform.
Ravi Das, the 70 years old social activist shared his experience of Baliguda village of Gudibali panchayat. There are 40/45 house holds in Baliguda village and almost all are very poor. There is tube well but defunct and repaired later when one died recently." When the villagers informed the nearby temporary camp set up by the government about a patient who was serious and requested them to sent the vehicle to transport the patient, the camp in charge a doctor was found missing, the para medical staff who was present there did not respond. When we saw this we also requested them but they said that, why the villagers are not bringing the patient. We told them when the villagers are saying that there was non to bring the old patient as the entire family is affected by diarrhea ! at last when they sent the vehicle it was too late, The 70 years old Binidhar Goud was brought and dead in the camp. " said Ravi Das with anguish.
Dr.Roy of Sarvodaya said, he spoke over phone to a senior state level officer of NRHM and complained about the apathy and their attitude, in reply the officer expressed his helplessness and said, the problem is that, our government people are not ready to step down from the pitch road ! They have attitude problem.
when asked why he is not taking action ? he replied, we already lacking staff so we can not just afford it. And you know the reality how it is difficult to suspend or dismiss even a 4th class employee in the government service.
" Now the season has changed. The continues rains has stopped and so the diarrhea cases. " said Ravi Das. He was here in 2007 when the epidemic was broke out and more than 200 people died, he was also done the same work of relief in Kalahandi last year where around 40 people lost their life.
" Its not just the contaminated water and inaccessibility rather its endemic poverty which is prevailed here. They have no access to safe drinking water and the food as well. They are still forced to take contaminated food like mango kernel and seeds of tamarind, roots and poisonous mushrooms " he added.
Reaching villages for outsiders is a very dfficult task so is for the people living inside. Outsiders can afford to go inside if they wish because they have the purchasing capacity but in case of villagers its beyond their affordable reach. You requires money in every step you go forward. So people even in distress and in badly need of health care prefer to die or forced to die a silent death but fear to go to hospital as he or she knows even its a government hospital you need money for the treatment.
And this reporter witnessd such an incident when he visited recently along with the Sarvoday team Huder village where a 7 years old boy Karan Majhi was found with a fractured and swelling hand, when asked he said he fell down from a guava tree a week back. The doctor with the team expressed his serious concern and said it may be lead to gangrene inside. When asked to his father Ghenu Majhi, he said he can not afford the treatment in a hospital so have treated with some paste of roots found in the forest. Than the Sarvoday team decided to take the boy and his father to Raygada district hospital. Next day he was treated in Raygada and returned to his village. So god knows if the boy would have brought by these people what would have happened to him.
In the same village we met 75 years old Rupali Majhi. When we were talking to some villagers, she came to us and try to listen to us. Than she told us that, " Please make a road to our village. You see the road is not good so you are too facing problem to reach us, you are not able to come with your vehicle. When we are felling ill who will carry us such a long distance to the hospital. So please do this, we will be grateful to you." It shows even the older people of the area understood where the problems are lies.
In the meantime the paramedical staffs have been returned to their respective places outside the district from where they were came and deployed in temporary health centers as the centers are with drawn.
The epidemic has spread to about six more districts including Koraput, Nuapada, Malkangiri, Nabrangpur, Gajpati, Bolangir and parts of Sundergarh. The districts which are known for its poverty and backwardness but, in almost all the districts, 60 percent of the doctors’ posts have been lying vacant for years. There are 128 sanctioned posts of doctors in Raygada but out of it 58 are vacant. Recently after the spread of epidemic the government as appointed 408 doctors on ad hoc in Orissa, out of them very few of them have joined by the end of the 1st week of October. In Koraput six out of 12 doctors have joined. But in fact those six were already working there as contractual doctors. Similarly in Malkangiri one out of 15, In Nabarangpur non out of 7 and in Kalahandi one out of 4 have joined. But that too was also working in the district as contractual doctor.
Its not only diarrhea, Malaria too is known as one of the dreaded killer in this part of Orissa. However, according to CDMO, Raygada, " The district becomes a " malaria endemic zone " during rainy season with about 97 per cent of the patients suffering from falciparum infection which causes brain malaria.
The tribal couple Rajendra and Solomi Majhi of Panabandha village of Tikri block has lost their two children out of four in a week time. Rajendra, who is a landless narrates the agony he has gone through. " I had no money when my son Bina (13) suffered from malaria. I borrowed Rs.200 and trek down to the Tikri hospital with my son on my shoulder. He died there. 5 days later my another son fell ill but I lost him at home because I could not arrange money." Villagers said, in last one and half month time 8 villagers have died in malaria.
Four children below the age of six have died in the Kadapadar village, which is situated just about 10 km away from Tikri following high fever. Health workers visited the village only twice in this tribal dominated village. People are still down with fever, but health workers have not come since the last 15 days. But the health worker blames the villagers, “It is not that easy to work here. We have distributed medicines in all villages. But the villagers dump them in their house.”
The Chief District Medical Officer too says “The villagers rely more on the quacks and people indulging in witchcraft. They come to the hospital as a last resort. Actually, there is lack of awareness,” he said.
But it is not true that villagers do not come to the hospital. But they cannot afford to. “To be aware means to cough up more money,” said Luki Majhi (29) of Kadapadar, who lost his 2-year-old daughter because he could not hire a vehicle at a cost of Rs.800 to take her to the hospital. “As such, during rainy seasons, vehicles do not come to the village as rain cuts off the road.”
“Going to hospital without taking money is meaningless " said Reu Majhi (30), who too has lost his 6-year-old daughter due to malaria.
Every year, diarrhea claims several lives in the inaccessible villages. Children have been a major victims. In the last three years, the infant mortality rate has increased from 78 per to 91 per 1000 children, against the state average of 69.
According to Acharya, vacancy of doctors is a vital problem, not only in Rayagada or KBK area but in the whole of Orissa. “Recently we recruited 408 doctors. All of them have been posted in KBK districts,” he said. But till 10th of October not all of them have joined in their respective places.
" The most irony is that, many children are becoming orphans every year due to these diseases. Either Diarrhea, cholera or Malaria, all are curable one and people dying with out medical attention is a shameful, inhuman and criminal act of the government. " said Ajit Panda, a social activist based at Khariar.
Six years old Shankar Majhi and his five sisters of Jamchuan village in Lanjigarh block, leading a life of orphans as they lost both of their parents last year. Shankar's mother Rupa Dei and 35 years old father Pulu Majhi died of diarrhea one after another. Dumbe Majhi of Madanguda village too lost her husband and her two children became orphan as he was a bread earner of the family. So is the situations in Raygada where every year numbers of children becoming orphans and also added as burden to their kith and kin who themselves are living in poverty.
On October 2nd on Gandhi Jayanti, when the members of Gandhi Foundation, Khariar visited the local Primary health centre to distribute fruits and bread to the patients they found a family of Bichhnapali village who were admitted as diarrhea patients. People of Nuapada districts are living with diarrhea since last July. Even the NAC khariar too was affected by it. Out of 52 diarrhea deaths in Nuapada district, 3 are belongs to Khariar NAC.
But Dr. Bajrangbali Jagat, CDMO, Nuapada says so far 27 people have lost their life due to diarrhea in the district.
And its not only the story of Nuapada dictrict but diarrhea has affected all most all the districts of KBK ( Undivided Kalahandi-Bolangir and Koraput ) in general and Raygada in particular.
" When the diarrhea did not stop and my health deteriorated, I decided to call a taxi from Sikarpai to hospital as there was no hope left behind. Prior to that, my family repeatedly called but neither doctor nor the health worker turned up. First my family took me to Shikarpai health center but when did not get well, so left for a private doctor in Raygada. The doctor took Rs.700. And I too had to spent on hiring taxi. In between my two sons were also affected by diarrhea, than they were too admitted in the hospital. " said Shirpati of Satpai village in Kashipur block in Raygada district.
" I had to spent around Rs.6000 for the treatment of the entire family. Now I am in debt. I have borrowed the money from a local money lender who gives money on 50 paise rate of intrest in a rupee" he added. When asked, " How did you repay the amount ? " he said that, It will took him few years to repay.
But the good thing in this case is that, the lives were saved. Satpai is one of the remote village where the diarrhea has been affected. There is absolutely no communication. If you can you can hire a vehicle. But that requires money, which many people does not have in this part of India. Neither many of the people are so lucky to get the medical facilities what ever the way like Shirpati who is little aware than others.
" Some 2050 people were affected by diarrhea this year, out of them 41 people are died till the last week of the September " according to Dr. Benudhar Naik, CDMO, Raygada. But the unofficial record says it is more than hundred. The epidemic out break in mid July of this year.
" In 2007, some 7800 people were affected by diarrhea and 90 people were lost life " says Benudhar Naik, CDMO, Raygada. " Lack of safe drinking water, connectivity and peoples awareness are the factors responsible for the regular out break of epidemic where health department is helpless " he added.
When this reporter visited the district in the first week of August there were around 7 deaths have been recorded and at that point of time also the CDMO said that, " the situation is under control ".
Six blocks have been affected by the epidemic this year. That are Kashipur, K.Singapur,Bisam-Cuttack, Gudari and Raygada.
But by the last week of August and 1st week of September it goes out of control and when there was hue and cry in the media, government pressed in to action. The Chief Minister asked the Health Minister Prasanna Acharya and the health secretary to go the district to monitor and take stock of the situations.
Prasanna Acharaya was there for 3 days and found two reasons for the spread of epidemic which known to all since many many years. He blamed contaminated water and inaccessibility for the outbreak of epidemic in Raygada among others. Besides that, the report said, the remote areas are worst affected. As the villages are inaccessible, decontamination of water was not possible. Majority of deaths are during night and night patrolling parties were pressed into service to provide medical assistance to the affected, the report said. However, inter-departmental coordination is utmost necessary at this time and a special programmed be launched in Rayagada district to tackle the crisis situation, Acharya proposed in his report.
Perhaps he wanted to say neither of the problems belong to his department and shifted the responsibility but his report also reveals that, the lack of co ordination among departments is very well exist.
Some doctors along with para medical staffs were sent from other places including Bhubaneswar and Cuttack. Temporary health camps were in service in some place where the patients were brought and treated. Many people were treated and live were saved. But there were many instances witnessed by the volunteers which well explained the attitude of the government service and its service holders. Some Doctors and paramedical staff deputed from outside says when there is no power, no connectivity nothing and how do the government expect that they will perform.
Ravi Das, the 70 years old social activist shared his experience of Baliguda village of Gudibali panchayat. There are 40/45 house holds in Baliguda village and almost all are very poor. There is tube well but defunct and repaired later when one died recently." When the villagers informed the nearby temporary camp set up by the government about a patient who was serious and requested them to sent the vehicle to transport the patient, the camp in charge a doctor was found missing, the para medical staff who was present there did not respond. When we saw this we also requested them but they said that, why the villagers are not bringing the patient. We told them when the villagers are saying that there was non to bring the old patient as the entire family is affected by diarrhea ! at last when they sent the vehicle it was too late, The 70 years old Binidhar Goud was brought and dead in the camp. " said Ravi Das with anguish.
Dr.Roy of Sarvodaya said, he spoke over phone to a senior state level officer of NRHM and complained about the apathy and their attitude, in reply the officer expressed his helplessness and said, the problem is that, our government people are not ready to step down from the pitch road ! They have attitude problem.
when asked why he is not taking action ? he replied, we already lacking staff so we can not just afford it. And you know the reality how it is difficult to suspend or dismiss even a 4th class employee in the government service.
" Now the season has changed. The continues rains has stopped and so the diarrhea cases. " said Ravi Das. He was here in 2007 when the epidemic was broke out and more than 200 people died, he was also done the same work of relief in Kalahandi last year where around 40 people lost their life.
" Its not just the contaminated water and inaccessibility rather its endemic poverty which is prevailed here. They have no access to safe drinking water and the food as well. They are still forced to take contaminated food like mango kernel and seeds of tamarind, roots and poisonous mushrooms " he added.
Reaching villages for outsiders is a very dfficult task so is for the people living inside. Outsiders can afford to go inside if they wish because they have the purchasing capacity but in case of villagers its beyond their affordable reach. You requires money in every step you go forward. So people even in distress and in badly need of health care prefer to die or forced to die a silent death but fear to go to hospital as he or she knows even its a government hospital you need money for the treatment.
And this reporter witnessd such an incident when he visited recently along with the Sarvoday team Huder village where a 7 years old boy Karan Majhi was found with a fractured and swelling hand, when asked he said he fell down from a guava tree a week back. The doctor with the team expressed his serious concern and said it may be lead to gangrene inside. When asked to his father Ghenu Majhi, he said he can not afford the treatment in a hospital so have treated with some paste of roots found in the forest. Than the Sarvoday team decided to take the boy and his father to Raygada district hospital. Next day he was treated in Raygada and returned to his village. So god knows if the boy would have brought by these people what would have happened to him.
In the same village we met 75 years old Rupali Majhi. When we were talking to some villagers, she came to us and try to listen to us. Than she told us that, " Please make a road to our village. You see the road is not good so you are too facing problem to reach us, you are not able to come with your vehicle. When we are felling ill who will carry us such a long distance to the hospital. So please do this, we will be grateful to you." It shows even the older people of the area understood where the problems are lies.
In the meantime the paramedical staffs have been returned to their respective places outside the district from where they were came and deployed in temporary health centers as the centers are with drawn.
The epidemic has spread to about six more districts including Koraput, Nuapada, Malkangiri, Nabrangpur, Gajpati, Bolangir and parts of Sundergarh. The districts which are known for its poverty and backwardness but, in almost all the districts, 60 percent of the doctors’ posts have been lying vacant for years. There are 128 sanctioned posts of doctors in Raygada but out of it 58 are vacant. Recently after the spread of epidemic the government as appointed 408 doctors on ad hoc in Orissa, out of them very few of them have joined by the end of the 1st week of October. In Koraput six out of 12 doctors have joined. But in fact those six were already working there as contractual doctors. Similarly in Malkangiri one out of 15, In Nabarangpur non out of 7 and in Kalahandi one out of 4 have joined. But that too was also working in the district as contractual doctor.
Its not only diarrhea, Malaria too is known as one of the dreaded killer in this part of Orissa. However, according to CDMO, Raygada, " The district becomes a " malaria endemic zone " during rainy season with about 97 per cent of the patients suffering from falciparum infection which causes brain malaria.
The tribal couple Rajendra and Solomi Majhi of Panabandha village of Tikri block has lost their two children out of four in a week time. Rajendra, who is a landless narrates the agony he has gone through. " I had no money when my son Bina (13) suffered from malaria. I borrowed Rs.200 and trek down to the Tikri hospital with my son on my shoulder. He died there. 5 days later my another son fell ill but I lost him at home because I could not arrange money." Villagers said, in last one and half month time 8 villagers have died in malaria.
Four children below the age of six have died in the Kadapadar village, which is situated just about 10 km away from Tikri following high fever. Health workers visited the village only twice in this tribal dominated village. People are still down with fever, but health workers have not come since the last 15 days. But the health worker blames the villagers, “It is not that easy to work here. We have distributed medicines in all villages. But the villagers dump them in their house.”
The Chief District Medical Officer too says “The villagers rely more on the quacks and people indulging in witchcraft. They come to the hospital as a last resort. Actually, there is lack of awareness,” he said.
But it is not true that villagers do not come to the hospital. But they cannot afford to. “To be aware means to cough up more money,” said Luki Majhi (29) of Kadapadar, who lost his 2-year-old daughter because he could not hire a vehicle at a cost of Rs.800 to take her to the hospital. “As such, during rainy seasons, vehicles do not come to the village as rain cuts off the road.”
“Going to hospital without taking money is meaningless " said Reu Majhi (30), who too has lost his 6-year-old daughter due to malaria.
Every year, diarrhea claims several lives in the inaccessible villages. Children have been a major victims. In the last three years, the infant mortality rate has increased from 78 per to 91 per 1000 children, against the state average of 69.
According to Acharya, vacancy of doctors is a vital problem, not only in Rayagada or KBK area but in the whole of Orissa. “Recently we recruited 408 doctors. All of them have been posted in KBK districts,” he said. But till 10th of October not all of them have joined in their respective places.
" The most irony is that, many children are becoming orphans every year due to these diseases. Either Diarrhea, cholera or Malaria, all are curable one and people dying with out medical attention is a shameful, inhuman and criminal act of the government. " said Ajit Panda, a social activist based at Khariar.
Six years old Shankar Majhi and his five sisters of Jamchuan village in Lanjigarh block, leading a life of orphans as they lost both of their parents last year. Shankar's mother Rupa Dei and 35 years old father Pulu Majhi died of diarrhea one after another. Dumbe Majhi of Madanguda village too lost her husband and her two children became orphan as he was a bread earner of the family. So is the situations in Raygada where every year numbers of children becoming orphans and also added as burden to their kith and kin who themselves are living in poverty.
" เคฏเคน เคนเคฎाเคฐी เคธเคฐเคाเคฐ เคจเคนीं เคนै " เคฒोเคฆो เคธिเคोเคा เคธे เคชुเคฐुเคทोเคค्เคคเคฎ เค ाเคुเคฐ เคी เคฌाเคคเคीเคค
เคुเคจी, เคเคธเคी เคธเคนेเคฒी เคเคฐ เคฎाँ, เคाँเคต เคे เคชाเคธ เคนी เคชเคนाเคก़ी เคे เคจीเคे เคตाเคฒी เค़เคฎीเคจ เคฎें เคธเคฐเคธों เคे เคेเคค เคฎें เคธเคฐเคธों เคे เคซुเคฒ เคเคฐ เคชเคค्เคคी เคคोเคก़ เคฐเคนे เคฅे เคเคฐ เคคोเคก़เคคे-เคคोเคก़เคคे เค เคाเคจเค เคुเคจी เคिเคฒ्เคฒा เคเค ी- “เคฒोเคฆो เคฆाเคฆा เค เคเคฏे, เคฒोเคฆो เคฆाเคฆा เค เคเคฏे…”
เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคे เคเคธ เคฒाเคเคชเคฆเคฐ เคाँเคต เคฎें เคฐเคนเคเคฐ เคชिเคเคฒे เคाเคฐ เคฆिเคจों เคธे เคนเคฎ เคเคธी เคเคฌเคฐ เคा เคंเคคเคाเคฐ เคเคฐ เคฐเคนे เคฅे. เคाเคฐ เคฆिเคจ เคชเคนเคฒे เคเคฌ เคนเคฎ เคเคธ เคांเคต เคฎें เคชเคนुंเคे เคฅे เคคो เคชเคคा เคเคฒा เคि เคฒोเคฆो เคฏाเคจी เคฒोเคฆो เคธिเคोเคा เคुเค เคนी เคฆेเคฐ เคชเคนเคฒे เคญुเคตเคจेเคถ्เคตเคฐ เคे เคฒिเคฏे เคฐเคตाเคจा เคนो เคเคฏे เคฅे. เคตเคนां เคिเคธी เคฌैเค เค เคฎें เคเคจ्เคนें เคญाเค เคฒेเคจा เคฅा.
เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคे เคกोंเคเคฐिเคฏा เคเคฆिเคตाเคธी เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคฎें เคฌाเค्เคธाเคเค เคฎाเคเคจिंเค เคे เคฒिเค เคोเคถिเคถ เคเคฐ เคฐเคนी เคฌ्เคฐिเคिเคถ เคंเคชเคจी เคตेเคฆांเคคा เคे เคिเคฒाเคซ เคธंเคเคฐ्เคท เคเคฐ เคฐเคนे เคนैं เคเคฐ เคฒोเคฆो เคธिเคोเคा, เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคธुเคฐเค्เคทा เคชเคฐिเคทเคฆ เคे เคเค เคช्เคฐเคฎुเค เคจेเคคा เคนैं.
เคฒोเคฆो เคชिเคเคฒे เคธाเคฒ เค เคเคธ्เคค เคฎें เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคคเคฌ เคเคฐ्เคा เคฎें เคเคฏे, เคเคฌ เคตेเคฆांเคคा เคंเคชเคจी เคे เคเคถाเคฐे เคชเคฐ เคฒोเคฆो เคो เคชुเคฒिเคธ เคเคธ เคธเคฎเคฏ เคเค ा เคฒे เคเค, เคเคฌ เคตเคน เค เคชเคจे เคธाเคฅिเคฏों เคे เคธाเคฅ เคเค เคฌैเค เค เคฎें เคนिเคธ्เคธा เคฒेเคจे เคฆिเคฒ्เคฒी เคा เคฐเคนे เคฅे. เคเคจ्เคนें เคฐाเคฏเคเคข़ा เคชुเคฒिเคธ เคจे เคฅाเคจा เคฒे เคाเคเคฐ เคฎเคฐเคคे เคฆเคฎ เคคเค เคชिเคा, เคฎाเคเคตाเคฆी เคนोเคจे เคा เค เคช्เคชा เคฆिเคฏा เคเคฐ เคคเคฌ เคाเคเคฐ เคोเคก़ा เคเคฌ เคฎीเคกिเคฏा เคธे เคฒेเคเคฐ เคธ्เคฅाเคจीเคฏ เคธांเคธเคฆ เคเคฐ เคाเคฐ्เคฏเคเคฐ्เคคाเคं เคจे เคฆเคฌाเคต เคฌเคจाเคฏा.
เคธเคฐเคธों เคे เคेเคค เคธे เคाँเคต เคชเคนुँเค เคเคฐ เคเคฌ เคนเคฎเคจे เคฒोเคฆो เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคชूเคा เคคो เคเค เคจे เคเคนा เคि เคตเคน เคญूเคे เคเคฐ เคช्เคฏाเคธे เคฅे เคเคฐ เค เคชเคจी เคกोंเคเคฐ (เคกोंเคเคฐ เคฎें เคธ्เคฅिเคค เค เคชเคจे เคेเคค) เคी เคเคฐ เคเคฒे เคเค เคนैं. เคนเคฎ เคญी เคชीเคे เคเคฒ เคชเคก़े. เคตैเคธे เคญी เคชिเคเคฒे เคाเคฐ เคฆिเคจों เคฎें เคนเคฎ เคเค เคฒोเคों เคा เคกोंเคเคฐ เคเคข़ เคुเคे เคฅे, เคिเคจเคฎें เคฒोเคฆो เคा เคกोंเคเคฐ เคญी เคถाเคฎिเคฒ เคฅा.
เค เคธเคฒ เคฎें เคซเคธเคฒ เคเคाเค เคे เคเคธ เคธเคฎเคฏ เคांเคต เคे เคธเคญी เคฒोเค เค เคชเคจे เคชเคฐिเคตाเคฐ เคธเคฎेเคค เค เคชเคจे-เค เคชเคจे เคกोंเคเคฐ เคฎें เคोเคी -เคोเคी เคुเคिเคฏा เคเคฐ เคฎเคाเคจ เคฒเคाเคเคฐ เคฐเคนเคคे เคนैं. เคกोंเคเคฐ เคฎें เคนी เคตे เคงाเคจ, เคฎเคก़िเคฏा, เคुเคฐ्เคी, เคांเคฆुเคฒ,เค ंเคกी เคैเคธे เคเค เคคเคฐเคน เคी เคซเคธเคฒों เคो เคाเคเคเคฐ เคฒाเคคे เคนैं.
เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคชเคนाเคก़ เคฎें เคฐเคนเคจे เคตाเคฒे เคฏे เคกोंเคเคฐिเคฏा เคเคฆिเคตाเคธी เคกोंเคเคฐ เคฎें เคนी เคेเคคी เคเคฐเคคे เคนैं. เคฏเคนां เคेเคคी เคเคฐเคจा เคाเคซी เคฎेเคนเคจเคค เคा เคाเคฎ เคนै, เคिเคธเคฎें เคชूเคฐे เคชเคฐिเคตाเคฐ เคो เคुเคเคจा เคชเคก़เคคा เคนै. เคกोंเคเคฐ เคฎें เค्เคฏोंเคि เคुเคคाเค เคจเคนीं เคนो เคชाเคคी, เคเคธเคฒिเค เคตเคนां เคนाเคฅ เคธे เคोเคก़ाเค เคเคฐเคจी เคชเคก़เคคी เคนै. เคเคธเคฒिเค เคเคธ เคेเคคी เคฎें เคเคฐ เคे เคोเคे เคฌเค्เคे เคธे เคฒेเคเคฐ เคฌुเคข़ों เคคเค เคा เคฏोเคเคฆाเคจ เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนोเคคा เคนै.
เคตเคนां เคाเคฐ เคฆिเคจ เคคเค เคฐเคนเคคे เคนुเคฏे เคนเคฎเคจे เคเคธे เคเคฐ เคฌेเคนเคคเคฐ เคคเคฐीเคे เคธे เคธเคฎเคा เคฅा. เคเคฌ เคฌเคก़े เคฒोเค เคซเคธเคฒों เคी เคเคाเค เคเคฐ เคฐเคนे เคฅे เคคเคฌ เคชांเค เคธे เคฆเคธ เคธाเคฒ เคे เคोเคे เคฌเค्เคे เคจीเคे เคเคฐเคจों เคธे เคोเคे-เคोเคे เคชाเคค्เคฐों เคฎें เคชाเคจी เคฒाเคจे เคैเคธा เคाเคฎ เคเคฐ เคฐเคนे เคฅे. เคीเคตเคจ เคे เค ंเคคिเคฎ เคฆिเคจों เคी เคเคฐ เคฌเคข़ เคฐเคนे เคเค เคฌुเคुเคฐ्เค เคฎเคนिเคฒाเคฏें เคญी เคुเค เคจ เคुเค เคाเคฎ เคเคฐเคคे เคฆिเคीं.
เคกोंเคเคฐिเคฏा เคฒोเคों เคी เคช्เคฐเคृเคคि เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคญเคฐเคคा เคเคฐ เคช्เคฐเคृเคคि เคธे เคเคคเคจा เคुเคก़ाเคต เคนै เคि เคฌाเคนเคฐी เคीเคों เคे เคเคชเคฐ เคเคจเคी เคจिเคฐ्เคญเคฐเคคा เคจเคนीं เคนै. เคฏเคนी เคตเคเคน เคนै เคि เคเคฌ เคฌाเคी เคฆेเคถ เคฎเคนंเคाเค เคो เคฒेเคเคฐ เคเคคเคจी เคนाเคฏ-เคคौเคฌा เคเคฐ เคฐเคนा เคนैं , เคคो เคฏे เคฒोเค เคเคธ เคธे เคोเคธो เคฆूเคฐ เคนैं. เคตเคน เคเคธเคฒिเคฏे เคญी เค्เคฏोंเคि เคเคจเคे เคीเคตเคจ เคฎें เคฌाเค़ाเคฐ เคा เคนเคธ्เคคเค्เคทेเคช เคจเคนीं เคนै. เคเคจเคा เคฌाเค़ाเคฐ เคธे เค्เคฏाเคฆा เคฒेเคจा เคฆेเคจा เคจเคนीं เคนै. เคตเคน เคฌाเคนเคฐी เคฆुเคจिเคฏा เคธे เคिเคคเคจा เคฒेเคคे เคนैं, เคเคธเคธे เคเคนीं เค्เคฏाเคฆा เคฆेเคคे เคนैं. เคชเคนाเคก़ เคे เคจीเคे เคฌเคธे เคฒोเค เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคे เคซเคฒเคฎूเคฒ เคเคฐ เคซเคธเคฒ เคे เคฒिเค เคंเคคเคाเคฐ เคเคฐเคคे เคฐเคนเคคे เคนैं. เคเคธเคฒिเค เคฎเคนंเคाเค เคนोเคจे เคชเคฐ เคเคจ्เคนें เคฆो เคชैเคธा เค्เคฏाเคฆा เคนी เคฎिเคฒเคคा เคนै เคเคฎ เคจเคนीं. เคนाเคฒांเคि เคฌिเคौเคฒिเค เคธเคฌเคธे เค्เคฏाเคฆा เคซाเคฏเคฆा เคเค ा เคฒेเคคे เคนैं, เคो เคเคจเคे เคเคค्เคชाเคฆों เคो เคเคฎ เคฎूเคฒ्เคฏ เคฎें เคเคจเคธे เคฒेเคเคฐ เคाเคซी เคฎुเคจाเคซा เคเคฎाเคคे เคนैं.
เคนเคฎเคจे เคฐाเคค เคเคจเคे เคธाเคฅ เคกोंเคเคฐ เคฎें เคนी เคฌिเคคाเคจे เคा เคจिเคถ्เคเคฏ เคिเคฏा เคคाเคि เคเคจเคธे เคฒเคฎ्เคฌी เคฌाเคคเคीเคค เคนो เคธเคे. เค เคฃ्เคก เคा เคฆिเคจ เคฅा เคเคฐ เคเคธ เคชเคนाเคก़ी เคฎें เคจ เคคो เคฌिเคเคฒी เคนै เคเคฐ เคจ เคฎोเคฌाเคเคฒ เคे เคฒिเค เคจेเคเคตเคฐ्เค. เคฒाเคเคชเคฆเคฐ เคाँเคต เคฎें เคคो เคธเคฐเคाเคฐ เคจे เคเค เคธ्เคूเคฒ เคोเคฒเคจे เคी เคญी เคเคฐूเคฐเคค เคฎเคนเคธूเคธ เคจเคนीं เคी เคนै. เคเคญी เคฏเคนाँ เคธ्เคूเคฒ เคฅा เคชเคฐ เคตเคน เคเค เคธाเคฒ เคชเคนเคฒे เคฌंเคฆ เคนो เคเคฏा. เคो เคฌเค्เคे เคชเคข़เคจा เคाเคนเคคे เคนैं, เคเคจ्เคนें เคंเคों เคชเคนाเคก़ी เคเคฐ เคंเคเคฒी เคฐाเคธ्เคคे เคธे เคुเคเคฐ เคเคฐ เคฆूเคธเคฐे เคाँเคต เคे เคธ्เคूเคฒ เคฎें เคाเคจा เคนोเคคा เคนै, เคเคธเคฒिเค เคธिเคฐ्เคซ เคुเค เคฌเค्เคे เคฆूเคฐ เคाँเคต เคे เคเคถ्เคฐเคฎ เคธ्เคूเคฒ เคฎें เคชเคข़เคคे เคนैं. เคฌाเคी เคฌเค्เคे เคคो เคเคธ เคธเคฐ्เคต เคถिเค्เคทा เค เคญिเคฏाเคจ เคे เคฆौเคฐ เคฎें เคญी เค เคจเคชเคข़ เคฐเคนเคจे เคो เคฎเคเคฌूเคฐ เคนैं.เคฒोเคฆो เคे เคกोंเคเคฐ เคฎें เคเคข़ाเค เคे เคฆौเคฐाเคจ เคฐाเคธ्เคคे เคฎें เคเคจเคा เคธเคฒเคช เคฏाเคจी เคธเคฒ्เคซी เคा เคชेเคก़ เคนै. เคธเคฒเคช เคे เคชेเคก़ เคธे เคจिเคเคฒเคจे เคตाเคฒा เคฐเคธ เคชीเคฏा เคाเคคा เคนै. เคตเคนाँ เคนเคฎเคจे เคฆेเคा, เคฒोเคฆो เคชेเคก़ เคชเคฐ เคเคข़े เคนुเค เคนैं เคเคฐ เคธเคฒเคช เคจिเคाเคฒ เคฐเคนे เคนैं เคเคฐ เคจीเคे เคเคจเคे เคฎिเคค्เคฐ เคเคก़े เคนुเค เคนैं, เคो เคเคจเคे เคธाเคฅ เคนी เคญुเคตเคจेเคถ्เคตเคฐ เคธे เคฒौเคे เคนैं.
เคนเคฎाเคฐे เคชเคนुंเคเคคे เคคเค เคฒोเคฆो เคธเคฒเคช เคฒेเคเคฐ เคจीเคे เค เคเคฏे. เคฆुเค-เคธเคฒाเคฎ เคे เคฌाเคฆ เคूเคเคคे เคนी เคเคนा- “เคชिเคเคฒे เคाเคฐ เคฆिเคจों เคธे เคธเคฒเคช เคจเคนीं เคชिเคฏा เคฅा เคเคธเคฒिเค เคฌเคนुเคค เคช्เคฏाเคธ เคฒเค เคฐเคนी เคฅी.”
เคฒोเคฆो เค เคชเคจी เคญुเคตเคจेเคถ्เคตเคฐ เคฏाเคค्เคฐा เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคฌเคคाเคจे เคฒเคे- "เคตเคนां เคธเคฌ เคीเค़ เคे เคฒिเค เคฒाเคเคจ เคฎें เคฒเคเคจा เคชเคก़เคคा เคฅा. เคจเคนाเคจे เคे เคฒिเค เคฒเคเคจा เคชเคก़เคคा เคฅा เคเคฐ เคเคฐเคฎ เคชाเคจी เคฆिเคฏा เคा เคฐเคนा เคฅा. เคชीเคจे เคे เคชाเคจी เคो เคฌोเคคเคฒ เคฎें เคญเคฐเคเคฐ เคฌेเคा เคा เคฐเคนा เคฅा, เคตเคน เคญी เคฆเคธ เคธे เคชंเคฆ्เคฐเคน เคฐुเคชเคฏे เคฎें."
“เคฎैंเคจे เคเคจ เคฒोเคों เคो เคเคนा เคि เคเคช เคฒोเค เคนเคฎाเคฐे เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เค เคाเค, เคนเคฎ เคเคชเคो เคเค เค्เคฐेเคจ เคญเคฐ เคे เคชाเคจी เคฆेंเคे, เคตเคน เคญी เคฌिเคฒ्เคुเคฒ เคฎुเคซ्เคค. เคนเคฎाเคฐे เคฏเคนाँ เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เคเคฐเคจे เคนैं, เคเคนाँ เคถीเคคเคฒ เคเคฐ เคธ्เคตเค्เค เคชाเคจी เคนै. ...เคเคธเคฒिเค เคฎैं เคคो เคเคฌ เคคเค เคญुเคตเคจेเคถ्เคตเคฐ เคฎें เคฐเคนा, เคจเคนाเคฏा เคญी เคจเคนीं.”
เคนเคฎ เค เคเคฐ เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคฎें เคจเคนीं เคนोเคคे เคคो เคถाเคฏเคฆ เคฒोเคฆो เคी เคฌाเคคों เคा เคฎเคคเคฒเคฌ เคธเคฎเค เคจเคนीं เคชाเคคे, เคฒेเคिเคจ เคตเคนां เคฐเคนเคจे เคे เคฌाเคฆ เคนเคฎ เคญी เคฎเคนเคธूเคธ เคเคฐเคคे เคนैं เคि เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคिเคธे เคตเคน เคจिเคฏเคฎเคฐाเคा เคญी เคเคนเคคे เคนैं, เคเคจเคे เคฒिเค เคिเคคเคจा เคเคฆाเคฐ เคนै เคเคฐ เคเคจ्เคนें เค्เคฏा เคुเค เคจเคนीं เคฆिเคฏा เคนै เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคจे. เคो เคฒोเค เคช्เคฐเคृเคคि เคे เคเคคเคจे เคเคฐीเคฌ เคนैं, เคตเคน เคนเคฎ เคैเคธी เคธोเค-เคธเคฎเค เคตाเคฒे เคैเคธे เคนो เคธเคเคคे เคนैं, เคिเคจเคे เคฒिเคฏे เคธเคฌ เคुเค เคจเคซा-เคจुเคเคธाเคจ เคเคฐ เคต्เคฏाเคชाเคฐ เคा เคตिเคทเคฏ เคนै. เคिเคธ เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคो เคตเคน เค เคชเคจा เคญเคเคตाเคจ เคฎाเคจเคคे เคนैं, เคเคธे เคนเคฎाเคฐी เคธเคฐเคाเคฐ เคญी เคคो เคฐुเคชเคฏे เคे เคฒिเค เคฌेเคเคจे เคชเคฐ เคเคคाเคฐू เคนो เคเค เคนै.
เคฎैं เคเค เคฌाเคฐ เคธोเคเคคा เคนूं เคि เคนเคฎाเคฐी เคธเคฐเคाเคฐें เคเคจ เคเคฆिเคตाเคธिเคฏों เคธे เคเคจเคे เคเคฒ, เคंเคเคฒ, เค़เคฎीเคจ เคเคฐ เคเคจिเค เคฒूเคเคเคฐ เคตेเคฆांเคคा, เคाเคा เคैเคธी เคंเคชเคจिเคฏों เคो เคฆेเคจे เคा เคซैเคธเคฒा เคंเคฆ เคฎिเคจเคों เคฎें เคเคฐ เคฒेเคคी เคนै เคฒेเคिเคจ เคเค़ाเคฆी เคे เคเคคเคจे เคธाเคฒों เคฌाเคฆ เคญी เคเคจ เคเคฆिเคตाเคธिเคฏों เคे เคฒिเคฏे เคเค เคธ्เคूเคฒ เคญी เค्เคฏों เคจเคนीं เคोเคฒ เคชाเคคी ? เคเคฒ्เคे เคो เคुเค เคเคจ เคเคฆिเคตाเคธिเคฏों เคे เคชाเคธ เคนै, เคเคธे เคญी เค्เคฏों เคฒूเค เคฒेเคจा เคाเคนเคคी เคนै?
เค़ाเคนिเคฐ เคนै, เคो เคाเคฎ เคเคฅिเคค เคคौเคฐ เคชเคฐ เคธंเคตेเคฆเคจเคถीเคฒ, เคถเค्เคคिเคถाเคฒी เคธเคฐเคाเคฐ เคเคฐ เคเคฒ्เคฏाเคฃเคाเคฐी เคฐाเคท्เค्เคฐ เคจเคนीं เคเคฐ เคชा เคฐเคนा เคนै, เคเคธเคे เคฒिเคฏे เคเค เคเคธी เคंเคชเคจी เคธे เคเคฎ्เคฎीเคฆ เคเคฐเคจा เคคो เคฌेเคฎाเคจी เคนै, เคो เคเคจिเค เคเคฐ เคตเคจ เคธंเคชเคฆा เคो เคจिเคोเคก़ เคเคฐ เคฎुเคจाเคซा เคเคฎाเคจे เคเค เคนै.
เคเคฅिเคค เคตिเคाเคธ เคे เคฆเคฒाเคฒ เคฏเคน เคช्เคฐเคाเคฐ เคเคฐเคจे เคฎें เคฒเคे เคนैं เคि ‘เคตिเคाเคธ เคे เคฒिเค เคตेเคฆांเคคा เคाเคนिเค !’ เคฒेเคिเคจ เคตेเคฆांเคคा เคा เคธเค เค्เคฏा เคนै, เคฏเคน เคिเคธी เคธे เคुเคชा เคนुเค เคจเคนीं เคนै. เค เคเคฐ เคเคธ เคคเคฐเคน เคे เคเคจिเค เคเคค्เคเคจเคจ เคธे เคเคฐीเคฌ เคเคฐ เคเคฆिเคตाเคธिเคฏों เคा เคตिเคाเคธ เคนोเคคा เคนै เคคो เคชเคก़ोเคธ เคे เคेเคจ्เคฆुเคเคฐ เคा เคเคคเคจा เคฌुเคฐा เคนाเคฒ เค्เคฏों เคนै ? เคชिเคเคฒे เคชเคाเคธ เคธाเคฒ เคธे เคญी เค्เคฏाเคฆा เคธเคฎเคฏ เคธे เคाเคा เคเคฎ्เคชเคจी เคตเคนां เคชเคฐ เคเคจिเค เคเคค्เคเคจเคจ เคा เคाเคฎ เคเคฐ เคฐเคนी เคนै เคเคฐ เค เคฌ เคคเค เคฒाเคों เคเคฐोเคก़ เคฐुเคชเคฏे เคฎुเคจाเคซा เคญी เคเคฎा เคुเคी เคนै เคฒेเคिเคจ เคตเคนां เคे เคเคฆिเคตाเคธी เค เคฌ เคญी เคฌुเคฐे เคนाเคฒ เคฎें เคนैं.
เคนเคฎ เคฒोเคฆो เคे เคธाเคฅ เคเคฐ เคฅोเคก़ा เคเคชเคฐ เคชเคนाเคก़ी เคชเคฐ เคเคข़ เคเค เคเคนाँ เคเคจเคा เคฎเคाเคจ เคฅा เคเคฐ เคเคธเคे เคจीเคे เคฎเคกिเคฏा, เคोเคธเคฒा เคเคฐ เคुเค เคซเคธเคฒें เคाเคเคเคฐ เคฐเคी เคเค เคฅीं. เค เคฃ्เคก เคธे เคจिเคाเคค เคชाเคจे เคे เคฒिเค เคฒोเคฆो เคจे เคเค เคเคฒाเค เคเคฐ เคตเคนां เค เคชเคจा เคเคिเคฏा เคींเค เคฒाเคฏे เคเคฐ เคนเคฎें เคเคชเคฐ เคฎเคाเคจ เคฎें เคธोเคจे เคे เคฒिเค เคเคนा.
เคฎเคाเคจ เคे เคจिเคเคฒे เคนिเคธ्เคธे เคฎें เคเคน เคฒเคเคก़ी เคे เคเคฎ्เคฌे เคฅे. เคตเคนीँ เคเคชเคฐ เคฎें เคชเค्เคा เคฌिเคा เคนुเค เคฅा เคเคฐ เคाเคฐों เคเคฐ เคฌांเคธ เคธे เคिเคฐा เคนुเค เคฅा, เคเคค เคชुเคเคฒ เคธे เคขเคा เคนुเค เคฅा. เคฒोเคฆो เคจे เคเคธे เคฌเคนुเคค เคนी เคूเคฌเคธूเคฐเคค เคคเคฐीเคे เคธे เคฌเคจाเคฏा เคฅा. เคฏเคนाँ เคธเคญी เคिเคธाเคจ เคเคธ เคคเคฐเคน เคे เคฎเคाเคจ เคฌเคจाเคจे เคฎें เคฎाเคนिเคฐ เคนैं. เคเคธ เคฎเคाเคจ เคฎें เคเคข़เคเคฐ เคฐाเคค เคฌिเคคाเคจे เคा เค เคจुเคญเคต เคนเคฎाเคฐे เคฒिเค เคाเคซी เคฐोเคฎांเคเค เคฅा.
เคธुเคฌเคน เคเคฌ เคธूเคฐเค เคी เคฐोเคถเคจी เคชเคก़เคคी เคนै เคคो เคตเคนां เคा เคจเค़ाเคฐा เคเคฐ เคญी เคूเคฌเคธूเคฐเคค เคนोเคคा เคนै. เคเคธ เคธुเคฌเคน เคญी เคाเคฐों เคเคฐ เคชเคนाเคก़ เคนी เคชเคนाเคก़ เคฆिเคाเค เคฆे เคฐเคนे เคฅे เคเคฐ เคเคจ เคชเคนाเคก़ों เคฎें เคฆूเคฐ-เคฆूเคฐ เคชเคฐ เคเคนीं-เคเคนीं เคเคธे เคนी เคฎเคाเคจ เคญी เคฆिเคाเค เคฆे เคฐเคนे เคฅे เคเคฐ เคเคธเคे เคชाเคธ เคธे เคนी เคงुเคं เคเค เคฐเคนा เคฅा . เคฐाเคค เคญเคฐ เคนเคฎเคจे เคเคจเคธे เคฌเคนुเคค เคธाเคฐी เคฌाเคคें เคी, เคเคจเคे เคฌाเคฐे เคฎें, เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคชเคฐ्เคตเคค เคे เคฌाเคฐे เคฎें, เคเคจเคी เคเคीเคตिเคा เคธे เคฒेเคเคฐ เคตเคนां เคฐเคนเคจे เคตाเคฒे เคกोंเคเคฐिเคฏा เคเคฆिเคตाเคธिเคฏों เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคเคฐ เคตเคนां เคฌ्เคฐिเคिเคถ เคंเคชเคจी เคตेเคฆांเคคा เคเคจे เคे เคฌाเคฆ เคเคธเคा เคตिเคฐोเคง เคเคฐ เคตिเคฐोเคง เคเคฐเคจे เคชเคฐ เคเคจ เคชเคฐ เคนो เคฐเคนे เคुเคฒ्เคฎ-เคธिเคคเคฎ เคे เคฌाเคฐे เคฎें.
เคौเคฐเคคเคฒเคฌ เคนै เคि เคाเคซी เค़เคฆ्เคฆोเค़เคนเคฆ เคे เคฌाเคฆ เคญाเคฐเคค เคธเคฐเคाเคฐ เคे เคชเคฐ्เคฏाเคตเคฐเคฃ เคฎंเคค्เคฐाเคฒเคฏ เคจे เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคฎें เคเคจिเค เคเคค्เคเคจเคจ เคो ‘เคจा’ เคเคฐ เคฆिเคฏा เคนै, เคिเคธเคे เคฌाเคฆ เคธे เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคी เคฐเค्เคทा เคे เคฒिเค เคฒเคฎ्เคฌे เคธเคฎเคฏ เคธे เคฒเคก़ाเค เคฒเคก़ เคฐเคนे เคाเคซी เคฒोเค เคฐाเคนเคค เคฎเคนเคธूเคธ เคเคฐ เคฐเคนे เคนैं. เคฒेเคिเคจ เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคฎें เคฐเคนเคจे เคตाเคฒे เคกोंเคเคฐिเคฏा เคเคฆिเคตाเคธिเคฏों เคा เคฎाเคจเคจा เคนै เคि เคเคจเคी เคฒเคก़ाเค เค เคญी เคเคค्เคฎ เคจเคนीं เคนुเค เคนै.
• เคเคिเคฐ เคเคธा เคตเคน เค्เคฏों เคเคน เคฐเคนे เคนैं ?
เคนเคฎ เคฏเคน เคाเคจเคคे เคนैं เคि เคฎाเคเคจिंเค เคซिเคฒเคนाเคฒ เคฐोเค เคฆी เคเค เคนै, เคฒेเคिเคจ เคนเคฎें เคฒเคเคคा เคนै เคि เคฎाเคเคจिंเค เคซिเคฐ เคถुเคฐू เคी เคा เคธเคเคคी เคนैं. เค्เคฏोंเคि เคเคฌ เคคเค เคตेเคฆांเคคा เคी เคซैเค्เค्เคฐी เคฒांเคीเคเคข़ เคฎें เคฎौเคूเคฆ เคนै, เคคเคฌ เคคเค เคฏเคน เคกเคฐ เคฌเคจा เคฐเคนेเคा. เคนो เคธเคเคคा เคนै เคนเคฎाเคฐी เคฎौเคค เคे เคฌाเคฆ เคฏे เคนเคฎाเคฐे เคฌเค्เคों เคो เคฌเคนเคฒा-เคซुเคธเคฒा เคเคฐ เคเคจเคธे เคเคฎीเคจ เคीเคจ เคฒें. เคเคธเคฒिเค เค เคเคฐ เคซैเค्เค्เคฐी เคญी เคฏเคนाँ เคธे เคเคฒी เคाเคคी เคนै เคคเคญी เคนเคฎ เคเคถ्เคตเคธ्เคค เคนो เคธเคเคคे เคนैं. เคนเคฎाเคฐे เคฒोเคों เคा เคเคนเคจा เคนै เคि เคเคธ เคซैเค्เค्เคฐी เคो เคฌंเคฆ เคเคฐเคे เคฏเคนाँ เคธे เคนเคा เคฆिเคฏा เคाเค. เคฏเคน เคซैเค्เค्เคฐी เคเคฌ เคคเค เคนเคฎाเคฐी เค़เคฎीเคจ เคฎें เคฎौเคूเคฆ เคนै เคคเคฌ เคคเค เคฏเคน เคนเคฎाเคฐे เคฒिเค เค ीเค เคจเคนीं เคนै. เคนเคฎ เคฏเคน เคฌाเคค เคเคจเคธे เคเคนेंเคे เคเคฐ เคฆेเคेंเคे เคि เคตเคน เคซैเค्เค्เคฐी เคนเคाเคคे เคนैं เคि เคจเคนीं เคเคฐ เค เคเคฐ เคตเคน เคเคธा เคจเคนीं เคเคฐเคคे เคนैं เคคो เคนเคฎ เคธเคฌ เคเคเค्เค ा เคนोเคเคฐ เคाเคฏेंเคे เคเคฐ เคเคธ เคซैเค्เค्เคฐी เคो เคจेเคธ्เคคเคจाเคฌूเคค เคเคฐ เคฆेंเคे. เคเคธเคฒिเค เคเคฌ เคคเค เคฏเคน เคซैเค्เค्เคฐी เคนै เคคเคฌ เคคเค เคนเคฎ เคเคธे เคจ เคคो เค เคชเคจी เคीเคค เคฎाเคจเคคे เคนैं เคเคฐ เคจ เค เคชเคจी เคฒเคก़ाเค เคเคค्เคฎ เคนोเคจे เคी เคฌाเคค เคเคฐเคคे เคนैं.”
• เคฎाเคเคจिंเค เคे เคฌंเคฆ เคนोเคจे เคो เค्เคฏा เคเคช เค เคชเคจी เคเคชเคी เคฒเคก़ाเค เคी เคीเคค เคฎाเคจเคคे เคนैं ?
เคธเคฌ เคฒोเค เคฏเคนी เคเคน เคฐเคนे เคนैं เคि เคนเคฎ เคเคธเคฒिเค เคीเคคे เค्เคฏोंเคि เคนเคฎाเคฐे เคฒोเคों เคจे เคเคธเคे เคฒिเค เคाเคซी เคธंเคเคฐ्เคท เคिเคฏा เคเคฐ เคฏเคนी เคตเคเคน เคนै เคि เคนเคฎ เคซिเคฒเคนाเคฒ เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคी เคธुเคฐเค्เคทा เคเคฐเคจे เคฎें เคाเคฎเคฏाเคฌ เคฐเคนे. เคเคธเคฒिเค เค เคฌ เค เคเคฐ เคฏเคน เคซैเค्เค्เคฐी เคญी เคฏเคนाँ เคธे เคเคฒी เคाเคคी เคนै เคคเคฌ เคฏเคน เคนเคฎ เคธเคฌ เคे เคฒिเค เค เค्เคा เคนोเคा. เค เคเคฐ เคฏเคน เคซैเค्เค्เคฐी เคฏเคนीं เคฐเคนเคคी เคนै เคคो เคเคธเคी เคिเคฎเคจी เคธे เคเค เคจे เคตाเคฒा เคงुเคं เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคे เคชเคฐ्เคฏाเคตเคฐเคฃ เคो เคฆूเคทिเคค เคเคฐ เคฆेเคा, เคนเคฎाเคฐे เคेเคคी เคिเคธाเคจी เคिเคธเคฎें เคนเคฎ เคฎเคก़िเคฏा , เคोเคธเคฒा เคैเคธी เคเค เคीเค़ เคเคाเคคे เคนैं, เคो เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคเคฐेเคा. เคนเคฎाเคฐे เค़เคฎीเคจ เคฌเคฐ्เคฌाเคฆ เคนो เคाเคंเคे. เคंเคชเคจी เคฏเคนाँ เคฐเคนे, เคฏเคน เคนเคฎ เคฒोเคों เคे เคฒिเค เค ीเค เคจเคนीं เคนै เค्เคฏोंเคि เคฏเคน เคंเคชเคจी เคนเคฎाเคฐे เคฒोเคों เคो เคชเคฐेเคถाเคจ เคเคฐ เคฐเคนी เคนै. เคंเคชเคจी เคนเคฎाเคฐे เคाँเคต เคฎें เคชुเคฒिเคธ เคญिเคเคตाเคเคฐ เคนเคฎाเคฐी เคชिเคाเค เคเคฐเคตा เคฐเคนी เคนै. เค เคเคฐ เคฏเคน เคซैเค्เค्เคฐी เคฏเคนाँ เคธे เคเคฒी เคाเคคी เคนै เคคो เคนเคฎ เคฒोเค เคुเคถ เคนोंเคे.
เคชुเคฒिเคธ เคฏเคนाँ 2-3 เคฌाเคฐ เค เคुเคी เคนै เคเคฐ เคนเคฎाเคฐी เคฌเคนुเคค เคชिเคाเค เคी เคนै เคเคฐ เคฏुเคตเคคिเคฏों เคो เคญी เคชเคฐेเคถाเคจ เคिเคฏा เคนै. เคตเคน เคนเคฎाเคฐी เคฎुเคฐ्เคिเคฏों เคो เคฎाเคฐเคเคฐ เคเคฐ เคนเคฎाเคฐी เคंเคिเคฏा เคीเคจเคเคฐ เคฒे เคเค เคนैं. เคเค เคฌाเคฐ เคตเคน เคนเคฎाเคฐे เคाँเคต เคธे 4 เคंเคिเคฏा เคฒे เคเค เคเคฐ เคाँเคต เคे เคฏुเคตเคों เคी เคूเคฌ เคชिเคाเค เคी. เคเคฌ เคเคจเคธे เคนเคฎเคจे เคชूเคा เคि เคนเคฎें เค्เคฏों เคชीเค เคฐเคนे เคนो เคคो เคชुเคฒिเคธเคตाเคฒों เคจे เคเคนा เคी " เคคुเคฎ เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคฆोเคे เคि เคจเคนीं .......... ?( เคฎाँ เคी เคाเคฒी เคฆेเคคे เคนुเค เคเคนा ) เคฏเคน เคธเคฐเคाเคฐ เคी เคนै, เค्เคฏा เคคुเคฎ เคธोเคเคคे เคนो เคฏเคน เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคนै ? เคจเคนीं, เคฏเคน เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคจเคนीं เคนै."
เคฒेเคिเคจ เคฎैं เคाเคจเคคा เคนूं เคि เคฏเคน เคธเคฌ เคนเคฎाเคฐा เคนै, เคुเค เคญी เคธเคฐเคाเคฐ เคा เคจเคนीं , เคฏเคน เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि, เคฏเคนाँ เคा เคชเคนाเคก़, เคฏเคนाँ เคा เคชाเคจी, เคนเคตा เคธเคฌ เคนเคฎाเคฐी เคนै. เคฏเคนाँ เคा เคธเคฌ เคुเค, เคฏเคนाँ เคे เคฒोเคों เคा เคนै. เคเคธเคฒिเค เคนเคฎ เคฒเคก़ाเค เคเคฐ เคฐเคนे เคนैं.
• เคฎाเคเคจिंเค เคฌंเคฆ เคนोเคจे เคे เคฌाเคฆ เคญी เคฒเคก़ाเค เค्เคฏों เคाเคฐी เคฐเคे เคนैं ?
เคฎाเคเคจिंเค เคฌंเคฆ เคนोเคจे เคे เคเคฒाเคจ เคे เคฌाเคฆ เคญी เคนเคฎ เคกोंเคเคฐिเคฏा เค เคชเคจी เคฒเคก़ाเค เคฌंเคฆ เคจเคนीं เคเคฐेंเคे. เคนเคฎ เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคจเคนीं เคोเคก़ेंเคे. เค्เคฏोंเคि เค เคญी เคेเคตเคฒ เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคฎें เคुเคฆाเค เคो เคฐोเคเคจे เคा เคเคฒाเคจ เคिเคฏा เคเคฏा เคนै, เคเคธเคฒिเค เคนเคฎ เค เคชเคจी เคฒเคก़ाเค เคเคฐ เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคाเคฐी เคฐเคेंเคे. เคฏเคนाँ เคเคฌ เคคเค เคถांเคคि เคเคฐ เคเค़ाเคฆी เคตाเคชเคธ เคจเคนीं เค เคाเคคी เคคเคฌ เคคเค เคนเคฎ เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคाเคฐी เคฐเคेंเคे.
• เค्เคฏा เคเคธ เคฒเคก़ाเค เคฎें เคธเคญी เคฒोเค เคถाเคฎिเคฒ เคนैं ?
เคนाँ เคเคธ เคฒเคก़ाเค เคฎें เคंเคชเคจी เคฆเคฒाเคฒों เคो เคोเคก़ เคฌाเคी เคธเคฌ เคฒोเค เคเค เคนोเคเคฐ เคฒเคก़ เคฐเคนे เคนैं เคเคฐ เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เคเคฐ เค्เคฏाเคฆा เคฒोเค เคเคธเคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนो เคฐเคนे เคนैं. เคนเคฎ เคกोंเคเคฐिเคฏा เคฏเคนाँ เคชเคฐ เคเคฐ เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เคฒोเค เคฌाเคนเคฐ เคฆेเคถ เคเคฐ เคตिเคฆेเคถ เคฎें เคเคธเคे เคฒिเค เคฒเคก़ เคฐเคนे เคนैं, เคिเคธเคธे เคนเคฎें เคคाเคเคค เคฎिเคฒเคคी เคนै. เคนเคฎें เค เค्เคा เคฒเคเคคा เคนै เคि เคนเคฎ เคเคธ เคฒเคก़ाเค เคฎें เค เคेเคฒे เคจเคนीं เคนैं. เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคฌाเคนเคฐ เคे เคฒोเค เคญी เคเคธ เคฒเคก़ाเค เคฎें เคธ्เคตเคธ्เคซूเคฐ्เคค เคถाเคฎिเคฒ เคนो เคฐเคนे เคนैं, เคिเคธเคธे เคนเคฎाเคฐा เคนौเคธเคฒा เคฌเคข़ เคฐเคนा เคนै, เคเคฐ เคนเคฎ เคญी เคเคे เคฌเคข़ เคฐเคนे เคนैं.
เคเคฌ เคฎैं เคญुเคตเคจेเคถ्เคตเคฐ เคी เคฌैเค เค เคฎें เคเคฏा เคฅा เคคो เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เคฒोเค เคเคฏे เคเคฐ เคเคนा เคि เคตเคน เคนเคฎाเคฐी เคฒเคก़ाเค เคฎें เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฅ เคนैं, เค เค्เคा เคฒเคा เคि เคฒोเค เคนเคฎाเคฐी เคเค्เคฌाเคค เคเคฐ เคนเคฎाเคฐी เคญाเคตเคจाเค เคो เคธเคฎเคเคคे เคนैं . เคญुเคตเคจेเคถ्เคตเคฐ เคी เคฌैเค เค เคฎें เคเค เคเคธे เคฒोเค เคเคฏे เคนुเค เคฅे, เคो เค เคชเคจी -เค เคชเคจी เคเคเคน เค़เคฎीเคจ เคी เคฒเคก़ाเค เคฒเคก़ เคฐเคนे เคนैं เคเคฐ เคเคนाँ เคฆूเคธเคฐी เคเคฎ्เคชเคจिเคฏा เคเคจ्เคนें เคคोเคก़เคจे เคฎें เคฒเคी เคนुเค เคนैं. เคเค เคเคเคน เคคो เคฒोเค เค़เคฎींเคฆाเคฐों เคे เคिเคฒाเคซ เคฒเคก़ เคฐเคนे เคนैं เคเคนाँ เค़เคฎींเคฆाเคฐ เคเคจเคे เคฌाเคช-เคฆाเคฆाเคं เคो เคฌเคนเคฒा เคซुเคธเคฒाเคเคฐ เคฏा เคถเคฐाเคฌ เคชिเคฒाเคเคฐ เค़เคฎीเคจ เคนเคฅिเคฏा เคฒिเค เคนैं. เค़เคฎीเคจ เคी เคฒเคก़ाเค เคนเคฐ เคเคเคน เคाเคฐी เคนै. เค เคเคฐ เคนเคฎ เคกोंเคเคฐिเคฏा เคुเคช เคฌैเค เคाเคฏेंเคे เคคो เคนเคฎ เค เคชเคจा เค़เคฎीเคจ เค เคชเคจा เคฆेเคถ เคฌเคा เคจเคนीं เคชाเคฏेंเคे, เคเคธเคฒिเค เคนเคฎें เคเคเคुเค เคนोเคเคฐ เคฒเคก़เคจे เคी เค़เคฐुเคฐเคค เคนै.
• เคตेเคฆांเคคा เคंเคชเคจी เคा เคฐเคต्เคตैเคฏा เคเคธ เคंเคฆोเคฒเคจ เคो เคฒेเคเคฐ เคैเคธा เคนै ?
เคंเคชเคจी เคฒोเคों เคो เคคोเคก़เคจे เคฎें เคฒเคी เคนै เคเคฐ เคเค เคเคเคน เคเคจ्เคนें เคธเคซเคฒเคคा เคญी เคฎिเคฒी เคฒेเคिเคจ เคนเคฎเคจे เคाँเคต-เคाँเคต เคाเคเคฐ เคฒोเคों เคो เคธเคฎเคाเคฏा เคि เค เคเคฐ เคนเคฎ เคूเค เคाเคฏेंเคे เคคो เคฏเคน เคนเคฎाเคฐे เคฒिเค เค ीเค เคจเคนीं เคนै, เค เคเคฐ เคนเคฎ เคเคเคुเค เคนोเคเคฐ เคฒเคก़เคคे เคฐเคนेंเคे เคคเคฌ เคो เคนเคฎ เคाเคนเคคे เคนैं เคตเคน เคเคฐ เคชाเคฏेंเคे. เคตेเคฆांเคคा เคจे เคนเคฎें เคฌाँเค เคฆिเคฏा เคนै. เค เคเคฐ เคตेเคฆांเคคा เคฏเคนाँ เคจเคนीं เคนोเคคा เคคो เคเค เคนเคฎ เคฌंเคे เคนुเค เคจเคนीं เคนोเคคे. เคฏเคน เคฒोเคों เคो เคฐिเคถ्เคตเคค เคฆेเคเคฐ, เคฌเคนเคฒा-เคซुเคธเคฒा เคเคฐ เค เคชเคจी เคเคฐ เคींเคเคจे เคฎें เคฒเคी เคนै, เคเคฐ เคो เคाเคจเคตเคฐ เคนैं เคเคฐ เคो เค เคชเคจी เค़เคฎीเคจ เคเคฐ เคฎाँ เคो เคฌेเคเคจे เคो เคคैเคฏाเคฐ เคนैं เคตเคน เคเคจเคे เคธाเคฅ เคा เคฐเคนे เคนैं. เคो เคธเคฎเคเคฆाเคฐ เคนैं เคตเคน เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฅ เคนैं เคเคฐ เคเคน เคฐเคนे เคนैं เคि เคนเคฎ เค เคชเคจा เคเคฐ เคเคฐ เคฆेเคถ เคจเคนीं เคोเคก़ेंเคे.
• เคเคชเคी เคฒเคก़ाเค เคฎें เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคे เคฌाเคนเคฐ เคญी เคฒोเคों เคा เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เคนै ?
เคी เคนाँ, เคนเคฎाเคฐी เคฒเคก़ाเค เคฎें เคฏเคนाँ เคे เค เคฒाเคตा เคฌाเคนเคฐ เคे เคฒोเค เคญी เคถाเคฎिเคฒ เคนैं. เคฆुเคจिเคฏा เคญเคฐ เคे เคฒोเค เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฅ เคนैं. เคเคธเคฒिเค เคนเคฎें เคोเค เคกเคฐ เคจเคนीं เคนै. เคนเคฎें เคชเคคा เคนै เคि เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคเคฐเคคे เคนुเค เค เคเคฐ เคนเคฎเคฎें เคธे เคोเค เคฎाเคฐा เคाเคคा เคนै เคคो เคฆुเคจिเคฏा เคญเคฐ เคฎें เคเคฐ เคญी เคฒोเค เคนोंเคे เคो เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฅ เคนोंเคे. เคเค เคฎुเคे เคเคกिเคถा เคเคฐ เคญाเคฐเคค เคฎें เคญी เคฒोเค เคाเคจเคคे เคนैं เคเคธเคฒिเค เค เคเคฐ เคฎैं เคฎाเคฐा เคญी เคाเคคा เคนूँ เคคो เคฒोเค เคाเคจेंเคे เคि เคฎैं เค เคชเคจी ,เค़เคฎीเคจ, เคฆेเคถ เคเคฐ เค เคชเคจे เคฒोเคों เคे เคฒिเค เคฒเคก़เคคे เคนुเค เคฎाเคฐा เคเคฏा. เคนเคฎ เคिเคธी เคญी เคธूเคฐเคค เคฎें เค เคชเคจी, เค़เคฎीเคจ, เคเคฐ เคเคฐ เคฏเคน เคฆेเคถ (เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि) เคจเคนीं เคोเคก़ेंเคे. เคฏเคนाँ เคนเคฎाเคฐी เคฎเคนाเคฒเค्เคท्เคฎी เคนै, เค़เคฎीเคจ เคนเคฎाเคฐे เคฒिเค เคธเคฌ เคुเค เคนै.
• เค्เคฏा เคเคชเคो เคชुเคฒिเคธ เคी เคฌเคจ्เคฆूเค เคธे เคกเคฐ เคจเคนीं เคฒเคเคคा ?
เคจเคนीं , เค्เคฏोंเคि เคกเคฐ เคे เคนเคฎ เค เคชเคจी เค़เคฎीเคจ เคเคฐ เคเคฐ เคोเคก़เคเคฐ เคเคนाँ เคाเคฏेंเคे ? เคฏเคน เคोเคก़เคจे เคी เคฌाเคค เคคो เคนเคฎ เคธोเค เคญी เคจเคนीं เคธเคเคคे. เคเคธเคฒिเค เคฌเคจ्เคฆूเค, เคชुเคฒिเคธ เคเคฐ เคंเคชเคจी เคธे เคจเคนीं เคกเคฐเคคे, เคเคिเคฐ เคตเคน เคฏเคนी เคคो เคाเคนเคคे เคนैं เคि เคนเคฎ เคกเคฐ เคเคฐ เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคोเคก़ เคเคฐ เคญाเค เคाเคँ .
• เคเคชเคो เคชเคคा เคนै เคि เคฆूเคธเคฐे เคเคเคน เคญी เคเคฆिเคตाเคธी เค เคชเคจी เค़เคฎीเคจ เคी เคฒเคก़ाเค เคฒเคก़ เคฐเคนे เคนैं, เคเคจ्เคนें เคเคช เค्เคฏा เคธเคฒाเคน เคฆेเคจा เคाเคนेंเคे ?
เคนเคฎ เคเคจ्เคนें เคฏเคนी เคเคนेंเคे เคि เคเคช เคฒोเค เคธเคฌ เคเคเคुเค เคนो เคाเค เคंเคชเคจी เคो เคญเคाเคจे เคे เคฒिเค, เค เคเคฐ เคเคช เคเคจ्เคนें เคเคฆेเคก़ เคญเคा เคธเคเคคे เคนो เคคो เคฏเคน เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคเคฐ เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคฌเค्เคों เคे เคฒिเค เค ीเค เคนोเคा. เคนเคฎ เค เคชเคจे เคฌเค्เคों เคा เคญเคตिเคท्เคฏ เค เค्เคा เคฌเคจाเคจा เคाเคนเคคे เคนैं, เคเคจเคे เคเคฒ्เคฏाเคฃ เคे เคฒिเค เคเคจเคे เค เคงिเคाเคฐ เคी เคฌाเคค เคธोเค เคฐเคนे เคนैं. เคเคธเคฒिเค เคเค เค เคเคฐ เคนเคฎ เคจเคนीं เคฒเคก़ेंเคे เคคो เคนเคฎाเคฐे เคฌเค्เคे เคฏเคนां เคจเคนीं เคฐเคน เคชाเคฏेंเคे, เคเคธเคฒिเค เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เค़เคฐूเคฐी เคนै.
• เคกोंเคเคฐिเคฏा เคฒोเคों เคे เคฒिเค เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคा เค्เคฏा เคฎเคนเคค्เคต เคนै ?
เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคนเคฎाเคฐी เคिเคจ्เคฆเคी เคนै.เคฏเคน เคนเคฎाเคฐी เคฎाँ, เคนเคฎाเคฐा เคฌाเคช เคนै. เคเคธเคฒिเค เค เคเคฐ เคเคธเคी เคฎौเคค เคนोเคคी เคนै เคคो เคนเคฎ เคैเคธे เคเคธเคे เคฌเค्เคों เคी เคญी เคฎौเคค เคนो เคाเคฏेเคी. เคตเคน เคนเคฎाเคฐी เคฎाँ เคนै เคो เคนเคฎें เคจ เคेเคตเคฒ เคเคจ्เคฎ เคฆेเคคी เคนै, เคฌเคฒ्เคि เคตเคน เคนเคฎें เค्เคाเคจ เคเคฐ เคौเคถเคฒ เคญी เคฆेเคคी เคนै. เคเคธเคฒिเค เคนเคฎें เค เคชเคจे เคฎाเคคा-เคชिเคคा เคो เคฌเคाเคจा เคนोเคा. เคเคช เค เคเคฐ เคนเคฎाเคฐे เคฎाँ -เคฌाเคช เคो เคฎाเคฐ เคฆेंเคे เคคो เคนเคฎ เคญी เคจเคนीं เคฌเคेंเคे. เคฏเคน เคนเคฎ เคธเคฎเคเคคे เคนैं เคเคฐ เคเคธเคฒिเค เค เคชเคจी เคฒเคก़ाเค เคाเคฐी เคฐเคे เคนैं.
เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคนเคฎें เคตเคน เคธเคฌ เคुเค เคฆेเคคा เคนै, เคो เคนเคฎें เคाเคนिเค. เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคนเคฎें เคชाเคจी, เคนเคตा, เคोเคธเคฒा, เคฎเคกिเคฏा, เคुเคกुเคจ्เค, เคांเคฆुเคฒ, เคेเคฒा, เคाเคก़ा, เคนเคฒ्เคฆी, เคฒเคนเคธुเคจ เคเคฐ เคเค เคคเคฐเคน เคे เคซเคฒ-เคฎूเคฒ, เคเคฐ เคฆเคตाเค เคฆेเคคा เคนै. เคเคธ เคคเคฐเคน เคธे เคฌเคนुเคค เคธाเคฐी เคीเคें เคฏเคน เคฆेเคคा เคนै. เคฏเคน เคนเคฎें เคฆूเคง (เคธเคฒเคช เคฐเคธ เคो เคฎाँ เคी เคฆूเคง เคी เคคเคฐเคน เคฆेเคเคคे เคนैं ) เคญी เคฆेเคคा เคนै ....เคฏเคน เคธเคฌ เคौเคจ เคนเคฎें เคฆेเคा ? เคฏเคน เคนเคฎाเคฐी เคฎाँ เคนै, เคเคธเคฒिเค เคฏเคน เคธเคฌ เคนเคฎें เคฆे เคฐเคนी เคนै. เคนเคฎ เค เคเคฐ เค เคชเคจी เคฎां เคो เคोเคก़ เคฆेंเคे เคคो เคนเคฎ เคैเคธे เคिंเคฆा เคฐเคน เคชाเคฏेंเคे ? เคเคธเคฒिเค เคนเคฎ เคเคธเคे เคฌเค्เคे เคนोเคจे เคे เคจाเคคे เคเคธे เคฌเคाเคจे เคे เคฒिเค เคฒเคก़เคคे เคฐเคนेंเคे เค्เคฏोंเคि เคเคธเคฎें เคนी เคนเคฎाเคฐी เคญเคฒाเค เคนै.
• เค เคเคฐ เคเคชเคो เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคोเคก़เคจा เคชเคก़े เคคो ?
เคนเคฎ เคिंเคฆा เคจเคนीं เคฐเคน เคชाเคฏेंเคे. เคฎैं เคญुเคตเคจेเคถ्เคตเคฐ เคฎें เคคीเคจ เคฆिเคจ เคฅा, เคชเคฐ เคตเคนां เคเคฐเคฎ เคชाเคจी เคฎें เคจเคนाเคฏा เคนी เคจเคนीं. เคเคฌ เคตเคนां เคฒोเคों เคจे เคชूเคा เคคो เคฎैंเคจे เคเคนा เคि –‘’ เคจเคนीं เคฎुเคे เคเคธा เคชाเคจी เคชเคธंเคฆ เคจเคนीं เคนै, เคนเคฎाเคฐे เคฏเคนाँ เคชाเคจी เค ंเคกा เคนोเคคा เคนै, เคนเคฎ เคुเคถ เคนैं, เคนเคฎें เค เค्เคा เคฒเคเคคा เคนै, เคเคธ เค เคจ्เคกे เคชाเคจी เคฎें เคจเคนाเคจे เคธे เคฒเคเคคा เคนै เคैเคธे เคนเคฎ เคซिเคฐ เคธे เคिंเคฆा เคนो เคเคฏे เคนैं. เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคैเคธी เคเคเคน เคฆुเคจिเคฏा เคญเคฐ เคฎें เคขूเคขเคจे เคธे เคญी เคเคนीं เคจเคนीं เคฎिเคฒेเคी. "
เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคธे เคฌाเคนเคฐ เคจिเคเคฒो เคคो เคเคชเคो เคจเคนाเคจे เคธे เคฒेเคเคฐ เคाเคจे เคเคฐ เคชीเคจे เคคเค เคे เคฒिเค เคธเคฌ เคीเค़ เคे เคฒिเค เคชैเคธे เคฆेเคจे เคนोंเคे. เคเคธเคฒिเค เคนเคฎ เคฌाเคนเคฐी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคเคฒ เคจเคนीं เคธเคเคคे. เคฏเคนाँ เคนเคฎ เคเคนीं เคญी เคाเคจा เคाเคคे เคนैं เคฏा เคเคฐ เคुเค เคเคฐเคคे เคนैं เคคो เคเคธเคे เคชैเคธे เคจเคนीं เคฒเคเคคे. เคเคฌ เคนเคฎ เคฌाเค़ाเคฐ เคाเคคे เคนैं เคคो เคธिเคฐ्เคซ เคนเคฎ เคเคชเคก़ा, เคจเคฎเค, เคेเคฐोเคธिเคจ เคเคฐ เคธूเคी เคฎเคเคฒी เคฒाเคคे เคนैं เคเคฐ เคตเคน เคญी เค เคชเคจी เคीเคों เคฏा เคเคค्เคชाเคฆों เคे เคฌเคฆเคฒे เคฎें. เคเคฐ เคนเคฎें เคชूเคฐी เคเค़ाเคฆी เคนै เคि เคตเคน เค़เคฐीเคฆे เคฏा เคจเคนीं. เคเคจ เคคीเคจ-เคाเคฐ เคीเคों เคे เค เคฒाเคตा เคนเคฎाเคฐे เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคฎें เคนเคฎाเคฐी เค़เคฐुเคฐเคค เคी เคธเคฌ เคीเคें เคเคชเคฒเคฌ्เคง เคนैं. เคเคธเคฒिเค เคนเคฎें เคोเค เคกเคฐ เคจเคนीं เคนै เค्เคฏोंเคि เคฏเคนाँ เคธเคฌ เคुเค เคฎौเคूเคฆ เคนै. เคฏเคนाँ เคคเค เคि เคฏเคนाँ เค เคเคฐ เคเค เคธाเคฒ เคฌाเคฐिเคถ เคญी เคจเคนीं เคนोเคคी เคนै เคคो เคญी เคนเคฎ เคिंเคฆा เคฐเคน เคธเคเคคे เคนैं. เคเคฎ เคฌाเคฐिเคถ เคฏा เคฌिเคจा เคฌाเคฐिเคถ เคฎें เคนोเคจे เคตाเคฒे เคซเคธเคฒ, เคंเคฆเคฎूเคฒ เคเคฐ เคซเคฒ เคे เคธเคนाเคฐे เคนเคฎ เคिंเคฆा เคฐเคน เคธเคเคคे เคนैं.
• เค्เคฏा เคชुเคฒिเคธ เคจे เคเคช เคชเคฐ เคเคธเคฒिเค เคจिเคถाเคจा เคธाเคงा เคนै เค्เคฏोंเคि เคเคช เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคธे เคुเคก़े เคนैं ?
เคी เคนाँ , เคเคธीเคฒिเค เคคो เคตเคน เคฎुเคे เคเค ाเคเคฐ เคฒे เคเค เคฅे, เคฎुเคे เคเคนा เคเคฏा เคि "เคคुเคฎ เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคฎें เคนो, เคคुเคฎ เคธंเคเค เคจ เคฎें เคนो, เคฏเคนी เคตเคเคน เคนै เคि เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคฎें เคुเคฆाเค เคा เคाเคฎ เคจเคนीं เคนो เคชा เคฐเคนा เคนै, เคคुเคฎ เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคो เคนเคตा เคฆे เคฐเคนे เคนो, เคชเคนเคฒे เคเคธे เคฆเคฌा เคฆिเคฏा เคเคฏा เคฅा เคฒेเคिเคจ เค เคฌ เคฆोเคฌाเคฐा เคฒोเค เคเคเคूเค เคนो เคฐเคนे เคนैं เค्เคฏोंเคि เคคुเคฎ เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคी เค เคुเคตाเค เคเคฐ เคฐเคนे เคนो. เคเคธเคฒिเค เคฒोเค เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคฌाเคค เคธुเคจ เคฐเคนे เคนैं. เคเคฌ เคนเคฎ เคฌुเคฒाเคคे เคนैं เคคो เคोเค เคนเคฎाเคฐी เคจเคนीं เคธुเคจเคคा เคนै. เคเคธा เค्เคฏों เคนै เคि เคเคฌ เคคुเคฎ เคฌुเคฒाเคคे เคนो เคคो เคตो เคธเคฌ เคเคคे เคนैं.”
เคเคจ्เคนोंเคจे เคฎेเคฐी เคฌेเคฐเคนเคฎी เคธे เคชिเคाเค เคी เคเคฐ เคฎुเคे เคเคฐ เคฎेเคฐे เคฎिเคค्เคฐ เคो เคฒे เคเค.
เคเคจ्เคนोंเคจे เคเคฐोเคช เคฒเคाเคฏा เคि เคฎैं เคฎाเคเคตाเคฆी เคนूं. เคฎैंเคจे เคเคฌ เคเคธ เคूเค े เคเคฐोเคช เคธे เคंเคाเคฐ เคिเคฏा เคเคฐ เคฎाเคเคตाเคฆी เคนोเคจे เคฏा เคฎाเคเคตाเคฆिเคฏों เคธे เคुเคก़ाเคต เคा เคोเค เคเค เคญी เคธเคฌूเคค เคाเคจเคจा เคाเคนा เคคो เคเคจเคे เคชाเคธ เคเคธเคा เคोเค เคเคตाเคฌ เคจเคนीं เคฅा. เคฎेเคฐी เคฌेเคฐเคนเคฎी เคธे เคชीเคाเค เคนुเค. เคชुเคฒिเคธ เคตाเคฒे เคฎुเคे เคฎाเคฐเคคे เคाเคคे เคฅे เคเคฐ เคाเคฒिเคฏों เคे เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคूเค े เคเคฐोเคช เคฒเคाเคคे เคाเคคे เคฅे- "เคนเคฐाเคฎเคाเคฆे, เคคू เคนเคฎें เคเคนเคคा เคนै เคि เคคूเคจे เคฎाเคเคตाเคฆिเคฏों เคो เคจเคนीं เคฆेเคा เคนै เคคो เคซिเคฐ เคนเคฎाเคฐे เคคเค เคฐिเคชोเคฐ्เค เคैเคธे เคเคฏी เคนै ? เคคू เคนी เคเคจ्เคนें เคฏเคนाँ เคฌुเคฒाเคे เคฒाเคฏा เคนै. เคคू เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคो เคฒेเคเคฐ เคेเคฒ เคेเคฒ เคฐเคนा เคนै. เคนเคฎ เคคुเคे เคจเคนीं เคोเคก़ेंเคे.”
เคฎैंเคจे เคเคนा- เคนเคฎ เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคเคญी เคจเคนीं เคोเคก़ेंเคे เคญเคฒे เคเคธเคे เคฒिเค เคนเคฎें เคाเคจ เคฆेเคจा เคชเคก़े. เค เคเคฐ เคนเคฎ เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคोเคก़ เคฆेเคคे เคนैं เคคो เคนเคฎाเคฐे เคฌเค्เคे เคชเคฐेเคถाเคจ เคนो เคाเคฏेंเคे, เคตเคน เคเคนीं เคे เคจเคนीं เคฐเคนेंเคे . เคนเคฎ เคोเคก़ เคฆेเคคे เคนैं เคคो เคนเคฎ เค्เคฒाเคจी เคฎเคนเคธूเคธ เคเคฐेंเคे. เคเคธเคฒिเค เค เคเคฐ เคนเคฎें เคฎเคฐเคจा เคญी เคชเคก़े เคคो เคนเคฎ เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคจเคนीं เคोเคก़ेंเคे.
เคเคฌ เคฎैं เคฏเคน เคธเคฌ เคเคนा เคฐเคนा เคฅा เคคเคฌ เคเคฐ เคเค เคชुเคฒिเคธ เคตाเคฒा เคนเคตाเคฒाเคค เคฎें เคुเคธ เคเคฏा เคเคฐ เคเคธเคจे เคเคนा- เคจเคนीं-เคจเคนीं เคนเคฎ เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคे เคฒिเค เคชिเคाเค เคจเคนीं เคเคฐ เคฐเคนे เคนैं เคฌเคฒ्เคि เคนเคฎ เคคो เคคुเคฎ्เคนें เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคฎाเคเคตाเคฆिเคं เคे เคธाเคฅ เคธंเคฌंเคง เคนोเคจे เคी เคตเคเคน เคธे เคชिเคाเค เคเคฐ เคฐเคนे เคนैं.
เคฎैंเคจे เคเคจเคธे เคซिเคฐ เคชूเคा เคि เคเคिเคฐ เคเคธ เคूเค े เคเคฐोเคช เคा เคเคงाเคฐ เค्เคฏा เคนै ? เคिเคธเคจे เคฆेเคा เคนै เคि เคฎेเคฐे เคธंเคฌंเคง เคฎाเคเคตाเคฆिเคं เคे เคธाเคฅ เคนैं?
เคเคจ्เคนोंเคจे เคเคนा- เคจเคนीं เคจเคนीं เคนเคฎเคจे เคจเคนीं เคฆेเคा เคนै เคชเคฐ เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคुเค เคฒोเคों เคจे เคฏเคน เคเคฌเคฐ เคฆी เคนै เคคो เคนเคฎเคจे เคธोเคा เคฏเคน เคธเค เคนोเคा. เคเคธเคฒिเค เคนเคฎ เคคुเคฎ्เคนें เคฏเคนाँ เคฒेเคเคฐ เคเคฏे เคนैं. เคนเคฎ เคเคฌ เคญी เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคाเคคे เคนैं เคคเคฌ เคคुเคฎ เคฆाเคฆाเคिเคฐी เคฆिเคाเคคे เคนो.
เคฎेเคฐा เคเคตाเคฌ เคฅा-เคเคฌ เคोเค เคนเคฎाเคฐा เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคฒेเคจे เคเคเคा เคคो เคเคธे เคนเคฎ เคैเคธे เคोเคก़ เคฆेंเคे, เค्เคฏा เคนเคฎเคจे เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคो เคฌेเค เคฆिเคฏा เคนै?
เคชिเคाเค เคे เคธाเคฅ เคเคจเคा เคเคตाเคฌ เคฅा- เคคुเคฎ เคฌेเค เคฐเคนे เคนो. เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคธเคฐเคाเคฐ เคฌेเค เคฐเคนी เคนै. เคฏเคน เคคो เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคธเคฐเคाเคฐ เคนै.
เคฎैंเคจे เคเคนा- เคจเคนीं เคฏเคน เคนเคฎाเคฐी เคธเคฐเคाเคฐ เคจเคนीं เคนै, เคนเคฎाเคฐी เคธเคฐเคाเคฐ เคนोเคคी เคคो เคฏเคน เคนเคฎें เคฎाเคฐเคคी เคจเคนीं เคฌเคฒ्เคि เคฌเคाเคคी.
เคเคจเคा เคเคตाเคฌ เคฅा- เคฏเคน เคคो เคฒोเคों เคी เคธเคฐเคाเคฐ เคนै.
เคฎैंเคจे เคชिเคाเค เคे เคाเคฐเคฃ เคซเค เคुเคे เคนोंเค เคธे เคฌเคน เคฐเคนे เคूเคจ เคो เคชोंเคा เคเคฐ เคเคตाเคฌ เคฆिเคฏा- เค เคเคฐ เคฏเคน เคนเคฎाเคฐे เคฒोเคों เคी เคธเคฐเคाเคฐ เคนै เคคो เคเคธे เคฌुเคฒाเคฏा เคाเค เคเคฐ เคชूเคा เคाเค เคी เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคो เคौเคจ เคฌेเค เคฐเคนा เคนै, เคเคฐ เคौเคจ เคिเคคเคจा เคชैเคธा เคฒे เคฐเคนा เคนै.
เคคเคฌ เคเคจ्เคนोंเคจे เคฆो เคฌเคจ्เคฆूเค เคฒाเคเคฐ เคฎेเคฐे เคธीเคจे เคฎें เคฐเคเคเคฐ เคเคนा-เคนเคฎ เคคुเคฎ्เคนें เคฎाเคฐ เคฆेंเคे.
เคฎैंเคจे เคเคนा- เคฎाเคฐ เคฆीเคिเคฏे. เคฏเคน เคเคชเคी เคฎเคฐ्เค़ी เคนै. เคเคช เคฏเคนाँ เคเค เคเคฆเคฎी เคो เคฎाเคฐ เคธเคเคคे เคนो เคฒेเคिเคจ เคตेเคฆांเคคा เคे เคाเคฐเคฃ เคो เคฆूเคธเคฐे เคฒोเค เคนैं, เคตเคน เคฎाเคฐे เคाเคฏेंเคे.
เคเคจ्เคนोंเคจे เคเคนा- เคนเคฎ เคคुเคฎ्เคนें เคंเคง्เคฐ เคฒे เคाเคเคฐ เคฎाเคฐ เคฆेเคจा เคाเคนเคคे เคฅे.
เคเคจ्เคนोंเคจे เคฎुเคे เคฌเคนुเคค เคชीเคा. เคฎैं เค เคงเคฎเคฐा เคนो เคुเคा เคฅा, เคเค เคเคฐ เคฌैเค เคจे เคी เคธ्เคฅिเคคि เคฎें เคจเคนीं เคฅा. เคाเคฐ-เคชाँเค เคฒोเค เคฎिเคฒเคเคฐ เคฎुเคे เคฒเคाเคคाเคฐ เคฎाเคฐ เคฐเคนे เคฅे. เคฎैं เคเคฌ เคคเค เคฌเคฐ्เคฆाเคธ्เคค เคเคฐ เคชाเคคा. เคเคฌ เคฎैं เคिเคฐ เคเคฏा เคคเคฌ เคฎेเคฐे เคฎुंเคน เคเคฐ เคँเค เคฎें เคुเค เคชाเคจी เคिเคก़เคा เคเคฏा. เคนोเคถ เคฎें เคเคจे เคชเคฐ เคเคจ्เคนोंเคจे เคเคนा- เคเคก़े เคนो เคाเค เคฒोเคฆो, เคเคก़े เคนो เคाเค.
เคฎैंเคจे เคงीเคฎे เคธ्เคตเคฐ เคฎें เคเคนा- เคจ เคคो เคฎैं เคเคก़ा เคนो เคธเคเคคा เคนूँ เคเคฐ เคจ เคुเค เคฌोเคฒ เคชाเคจे เคी เคธ्เคฅिเคคि เคฎें เคนूँ. เคเคช เคฒोเคों เคจे เคฎुเคे เคเคคเคจा เคो เคฎाเคฐा เคนै!
เคเคจ्เคนोंเคจे เคाเคฒिเคฏां เคฌเคเคคे เคนुเคฏे เคเคนा- เค्เคฏों เคคुเคฎ्เคนें เคจเคนीं เคฎाเคฐेंเคे ? เคคुเคฎ เคธเคฐเคाเคฐ เคो เคชเคฐेเคถाเคจ เคเคฐ เคฐเคนे เคนो, เคคुเคฎ เคธเคฐเคाเคฐ เคธे เคเคฌाเคจ เคฒเคก़ा เคฐเคนे เคนो, เคคुเคฎ เค เคชเคจी เคนी เคธเคฐเคाเคฐ เคे เคिเคฒाเคซ เคฒเคก़ाเค เคฒเคก़ เคฐเคนे เคนो. เคเคจ्เคนोंเคจे เคเค เคฌाเคฐ เคซिเคฐ เคฎुเคे เคฎाเคฐเคจा เคถुเคฐु เคเคฐ เคฆिเคฏा เคฅा.
เคฎैंเคจे เคเคจ्เคนें เคเคตाเคฌ เคฆिเคฏा- เคฏเคน เค เคเคฐ เคนเคฎाเคฐी เคธเคฐเคाเคฐ เคนोเคคी เคคो เคฏเคน เคนเคฎเคธे เคนเคฎाเคฐी เค़เคฎीเคจ เคจเคนीं เคिเคจเคคी, เคนเคฎाเคฐी เคฆुเคจिเคฏा เคจเคนीं เคเคाเคกเคคी. เคนเคฎाเคฐी เคฌाเค्เคธाเคเค เคเคญी เคจเคนीं เคฒेเคคी. เคนเคฎें เคฏเคน เคชเคคा เคนै เคि เคฏเคน เคตिเคฆेเคถी เคธเคฐเคाเคฐ เคนै, เคฐाเค्เคทเคธ เคธเคฐเคाเคฐ เคนै. เคฌाเคนเคฐ เคธे เคเคฏा เคนुเค เคฐाเค्เคทเคธ เคธเคฐเคाเคฐ.
เคเคธ เคเคตाเคฌ เคธे เคคिเคฒเคฎिเคฒाเคฏे เคชुเคฒिเคธ เคตाเคฒे เคจे เคเคนा- เคนเคฎ เคเคคเคจे เคชเคข़े-เคฒिเคे เคฒोเค เคนैं, เคฏเคน เคฌाเคค เคนเคฎ เคจเคนीं เคाเคจเคคे. เคฒेเคिเคจ เคคू เคाเคจเคคा เคนै. เคเคธเคฒिเคฏे เคนी เคคो เคเคน เคฐเคนे เคนैं เคि เคคू เคจेเคคा เคนै เคเคฐ เคฒोเคों เคो เคญเคก़เคा เคฐเคนा เคนै.
• เคเคคเคจी เคชिเคाเค เคे เคฌाเคฆ เคเคชเคो เคกเคฐ เคจเคนीं เคฒเคा ? เคเคธा เคจเคนीं เคฒเคा เคि เคเคชเคो เคเคธ เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคฎें เคจเคนीं เคฐเคนเคจा เคाเคนिเค เคฅा ?
เคจเคนीं-เคจเคนीं เคिเคคเคจा เคोเคฐ เคธे เคเคจ्เคนोंเคจे เคชीเคा, เคฎुเคे เคเคคเคจा เคนी เคुเคธ्เคธा เคเคฏा. เคตเคน เคฎेเคฐी เคिเคคเคจी เคชिเคाเค เคเคฐเคคे, เคฎैं เค ंเคฆเคฐ เคธे เคเคคเคจा เคนी เคฎเคเคฌूเคค เคนोเคคा เคเคฏा เคเคฐ เค ाเคจ เคฒी เคि เค เคฌ เคคो เคुเค เคญी เคนो เคाเค เคนเคฎ เค เคชเคจी เค़เคฎीเคจ, เค เคชเคจा เคเคฐ เคเคฐ เค เคชเคจा เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคिเคธी เคญी เคธूเคฐเคค เคฎें เคจเคนीं เคोเคก़ेंเคे. เคนเคฎ เคिเคคเคจा เคธเคนเคจ เคเคฐेंเคे? เคธเคนเคจे เคी เคญी เคोเค เคนเคฆ เคนोเคคी เคนै.
เคตเคน เคนเคฎें เคกเคฐाเคจा เคाเคนเคคे เคฅे. เคคुเคฎ्เคนें เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคจเคนीं เคเคฐเคจा เคाเคนिเค เคเคนा. เคคुเคฎ เคिเคธी เคฎीเคिंเค เคฎें เคฎเคค เคाเค เคเคนा. เคตेเคฆांเคคा เคे เคिเคฒाเคซ เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคो เคฌंเคฆ เคเคฐ เคฆेเคจे เคो เคเคนा. เคคुเคฎ เค เคเคฐ เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคฎें เคจเคนीं เคाเคเคे เคคो เคเคฐ เคोเค เคญी เคจเคนीं เคाเคเคा, เคคुเคฎ เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคो เคोเคก़ เคฆो.
เคฎैंเคจे เคเคนा- เคเค เคธे เคฎैं เคจเคนीं เคाเคँเคा, เคฎुเคे เคोเคก़ เคฆीเคिเคฏे.
เคชुเคฒिเคธเคตाเคฒों เคจे เคเคนा- เค เคเคฐ เคคुเคฎ เคเค เคธे เคจเคนीं เคाเคเคे เคคो เคนเคฎ เคคुเคฎ्เคนें เคจौเคเคฐी เคฆेंเคे.
เคฎैंเคจे เคเคนा- เคฎैं เคคो เค เคจเคชเคข़ เคเคตांเคฐ เคนूँ, เคฎैं เคจ เคคो เคชเคขเคจे เคाเคจเคคा เคนूँ เคเคฐ เคจ เคฒिเคเคจे, เคเคฐ เคเคช เคฎुเคे เคैเคธे เคจौเคเคฐी เคฆेंเคे ?
เคเคจ्เคนोंเคจे เคเคนा- เคคुเคฎ เคธिเคฐ्เคซ เคเคฐ เคฎें เคฌैเค े เคฐเคนเคจा. เคชैเคธा เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคเคฐ เคชเคนुँเค เคाเคเคा.
เคซिเคฐ เคฎैंเคจे เคชूเคा- เค्เคฏा เคเคช เคฎुเคे เคฏूँ เคिเคจ्เคฆเคी เคญเคฐ เคชैเคธा เคฆेเคคे เคฐเคนोเคे ?
เคนाँ-เคนाँ, เคนเคฎ เคคुเคฎ्เคนें เคिเคจ्เคฆเคी เคญเคฐ เคชैเคธा เคฆेเคคे เคฐเคนेंเคे, เคคुเคฎ เคเคธเคी เคिंเคคा เคฎเคค เคเคฐो.-เคชुเคฒिเคธे เคตाเคฒों เคจे เคเคนा.
เคคเคฌ เคฎैंเคจे เคเคนा- เคฎैं เคिंเคคा เคจเคนीं เคเคฐเคคा, เคฆเคฐเค เคธเคฒ เคนเคฎ เคเคชเคธे เคชैเคธा เคฒेเคเคฐ เคฏा เคเคชเคे เคชाเคธ เคจौเคเคฐी เคเคฐเคे เคฌเคก़ा เคเคฆเคฎी เคจเคนीं เคฌเคจเคจा เคाเคนเคคे, เคนเคฎ เคคเคญी เคฌเคก़ा เคฌเคจे เคฐเคน เคธเคเคคे เคนैं เคเคฌ เคนเคฎ เค เคชเคจी เค़เคฎीเคจ เคे เคธाเคฅ เคเค เคนोเคเคฐ เคฐเคนेंเคे.
เคฎेเคฐा เคเคตाเคฌ เคเคจเคे เคฒिเคฏे เค เคช्เคฐเคค्เคฏाเคถिเคค เคฅा. เคเคจ्เคนोंเคจे เคฎुเคे ‘เคฌेเคตเคूเคซ’ เคเคนเคคे เคนुเคฏे เคซिเคฐ เคธे เคชिเคเคจा เคถुเคฐु เคเคฐ เคฆिเคฏा.
เคฎुเคे เคฒเคा เคि เคเคธ เคคเคฐเคน เคฏे เคฎाเคฐเคคे เคฐเคนे เคคो เคฎैं เคคो เคฎเคฐ เคนी เคाเคंเคा. เคฎैंเคจे เคชैंเคคเคฐा เคฌเคฆเคฒा เคเคฐ เคเคนा เคि เคเคช เคैเคธा เคเคนेंเคे เคฎैं เคตैเคธा เคเคฐเคจे เคे เคฒिเคฏे เคคैเคฏाเคฐ เคนूं. เคฎैंเคจे เคญी เคธोเคा เคเคฒो เคชเคนเคฒे เคเคธ เคจเคฐเค เคธे เคคो เคฎुเค्เคคि เคฎिเคฒे เคคเคฌ เคธोเคเคคे เคนैं.
• เคคो เคชिเคाเค เคे เคฌाเคฆ เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคोเคก़ เคฆिเคฏा ?
เคจเคนीं-เคจเคนीं, เคเคธ เคชिเคाเค เคจे เคนเคฎाเคฐे เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคो เคเคฐ เคฎเคเคฌूเคค เคिเคฏा, เคเค เคी เคชिเคाเค เคนुเค เคเคธเคा เคฎเคคเคฒเคฌ เคจเคนीं เคนै เคि เคนเคฎ เคुเคช เคนोเคเคฐ เคฌैเค เคाเคคे. เคนเคฎเคจे เคเค เคฌैเค เคें เคฌुเคฒाเค. เคฎैंเคจे เค เคชเคจे เคฒोเคों เคธे เคเคนा เคि เคेเคตเคฒ เคฎेเคฐी เคชिเคाเค เคนुเค เคนै, เคเคช เคฒोเคों เคी เคจเคนीं เคนुเค เคนै. เคฎुเคे เคชीเค เคเคฐ เคเคจ्เคนोंเคจे เคฎुเคे เคเคฐ เคจाเคฐाเค เคเคฐ เคฆिเคฏा เคนै. เคฎेเคฐी เคฌाเคค เคा เคเคนเคฐा เค เคธเคฐ เคนुเค. เคฒोเคों เคจे เคธाเคซ เคเคนा เคि เคฎेเคฐी เคชिเคाเค เคเคจเคे เคฒिเคฏे เคญी เคจाเคฐाเคเคी เคा เคाเคฐเคฃ เคนै. เคเคธ เคคเคฐเคน เคธे เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคเคฐ เคคेเค़ เคนोเคคा เคเคฏा เคเคฐ เคนเคฎ เคเคเคुเค เคนोเคจे เคฒเคे. เคนเคฎเคจे เคฒांเคीเคเคข़ เคฎें เคเค เคฌเคนुเคค เคฌเคก़ी เคฐैเคฒी เคจिเคाเคฒी.
เคนเคฎ เคฏเคน เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เค เคชเคจी เคฎाเคคृเคญूเคฎि, เค เคชเคจी เค़เคฎीเคจ เคเคฐ เคนเคฎाเคฐे เคฒोเคों เคे เคฒिเค เคฒเคก़ เคฐเคนे เคนैं. เคฏเคน เคธिเคฐ्เคซ เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि, เคाเคถीเคชुเคฐ, เคเคฒिंเคเคจเคเคฐ เคे เคฒिเค เคจเคนीं เคนै เคฌเคฒ्เคि เคนเคฎ เคชूเคฐी เคฆुเคจिเคฏा เคเคฐ เคฎाเคจเคตเคคा เคे เคฒिเค เคฒเคก़ เคฐเคนे เคนैं. เคंเคเคฒ, เค़เคฎीเคจ, เคชाเคจी เคเคฐ เคนเคตा เคी เคธुเคฐเค्เคทा เคธे เคนी เคฎाเคจเคตเคคा เคी เคธुเคฐเค्เคทा เคนो เคธเคเคคी เคนै. เคนเคฎें เคชเคคा เคนै เคि เคฆुเคจिเคฏा เคญเคฐ เคฎें เคเค เคฒोเค เคเคธเคे เคฒिเค เคเคจ्เคฆोเคฒเคจ เคเคฐ เคฐเคนे เคนैं. เคฒเคก़ाเค เคฒเคก़ เคฐเคนे เคนैं. เคเคธ เคคเคฐเคน เคे เคเคจ्เคฆोเคฒเคจों เคฎें เคเคนाँ เคญी เคเคฐूเคฐเคค เคนोเคी, เคนเคฎ เคाเคฏेंเคे.
เค เคฌ เคंเคชเคจी เคเคธ-เคชाเคธ เคे เคฆूเคธเคฐे เคกोंเคเคฐ เคฒेเคจा เคाเคนเคคी เคนै, เคนเคฎ เคเคธเคा เคญी เคตिเคฐोเคง เคเคฐเคคे เคนैं เค्เคฏोंเคि เคเคจ เคกोंเคเคฐों เคฎें เคญी เคเคฆिเคตाเคธी เคฐเคนเคคे เคนैं เคเคฐ เคฏे เคธเคญी เคกोंเคเคฐ เคนเคฎाเคฐी เคिเคจ्เคฆเคी เคนै. เคाเคถीเคชुเคฐ เคฎें เคฌाเคซเคฒा เคฎाเคฒी, เคुเคฆ्เคฐू เคฎाเคฒी, เคธिเคू เคฎाเคฒी เคैเคธे เคเค เคกोंเคเคฐ เคนैं เคिเคจเคฎें เคเคฆिเคตाเคธी เคฐเคนเคคे เคนैं เคเคฐ เคเคธ เคชเคฐ เคเคจเคी เคीเคตिเคा เคจिเคฐ्เคญเคฐ เคนै, เคเคธเคฒिเค เคนเคฎ เคเคธเคे เคฒिเค เคญी เคฒเคก़ाเค เคเคฐेंเคे.
เคฆूเคธเคฐी เคเคฐ เคเคฒिंเคเคจเคเคฐ เคฎें เคญी เคนเคฎाเคฐे เคฒोเค เคนैं. เคंเคงเคฎाเคฒ, เคฎเคฒเคाเคจเคिเคฐी เคเคฐ เคोเคฐाเคชुเค เคฎें เคญी เคนเคฎाเคฐे เคฒोเค เคฐเคนเคคे เคนैं. เคเคธ เคคเคฐเคน เคธे เคนเคฎाเคฐे เคฒोเค เคธเคญी เคเคเคน เคนैं เคเคฐ เคตเคน เคธเคญी เคนเคฎाเคฐी เคคเคฐเคน เค เคชเคจी เค़เคฎीเคจ เคो เคฌเคाเคจे เคे เคฒिเค เคฒเคก़ เคฐเคนे เคนैं. เคเคธ เคคเคฐเคน เคธे เคนเคฎ เคจिเคฏเคฎเคिเคฐि เคฎें เค เคेเคฒे เคจเคนीं เคนैं, เคเคธเคฒिเค เคนเคฎें เคोเค เคกเคฐ เคจเคนीं เคนै. เค เคเคฐ เคนเคฎ เค เคชเคจी เค़เคฎीเคจ เคो เคฌเคाเคจे เคी เคฒเคก़ाเค เคฎें เคฎเคฐ เคญी เคाเคคे เคนैं เคคो เคोเค เคिंเคคा เคी เคฌाเคค เคจเคนीं. เค เคเคฐ เคนเคฎ เคฎเคฐเคคे เคนैं เคคो เคนเคฎ เค เคชเคจे เคฒोเคों เคे เคธाเคฅ เคฎเคฐेंเคे, เค เคเคฐ เคिंเคฆा เคฐเคนेंเคे เคคो เคฒोเคों เคे เคธाเคฅ เคिंเคฆा เคฐเคนेंเคे.
เคฒोเคฆो เคी เคฌाเคค เคธुเคจเคคे เคนुเค เคฒเคा เคि เคนเคฎ เคिเคธ เคฆुเคจिเคฏा เคธे เคเคฏे เคนैं เคตเคน เคฆुเคจिเคฏा เคฌเคก़ी เคนै, เคเคฅिเคค เคคौเคฐ เคชเคฐ เคฌเคนुเคค เคคเคฐเค्เคी เคเคฐ เคुเคी เคนै, เคตिเคाเคธ เคเคฐ เคुเคी เคนै. เคฒेเคिเคจ เคीเคตเคจ เคเคฐ เค เคชเคจे เคฒोเคों เคे เคช्เคฐเคคि เคธोเค เคे เคฎाเคฎเคฒे เคฎें เคนเคฎ เคฒเคाเคคाเคฐ เคธिเคुเคก़เคคे เคा เคฐเคนे เคนैं. เคนเคฎ เค เคชเคจे เคธ्เคตाเคฐ्เคฅ เคเคฐ เคนเคตเคธ เคे เคฒिเคฏे เคเค เคธुंเคฆเคฐ เคฆुเคจिเคฏा เคो เคจเคท्เค เคเคฐ เคฆेเคจा เคाเคนเคคे เคนैं. เคนเคฎाเคฐी เคฆुเคจिเคฏा เคเคฐ เคนเคฎाเคฐी เคธเคฐเคाเคฐों เคจे เคเคจ्เคนें เค เคญी เคคเค เคुเค เคญी เคจเคนीं เคฆिเคฏा เคนै เคฒेเคिเคจ เคเคจเคे เคชाเคธ เคो เคुเค เคนै, เคเคธे เคญी เคฒूเคเคจा เคाเคนเคคी เคนै.
Subscribe to:
Posts (Atom)